شماره 95 نشریه تحلیلی بصائر
شماره 95 نشریه تحلیلی بصائر
معاونت بررسی و گفتمانسازی سازمان بسیج اساتید کشور منتشر کرد
هفته سوم اردیبهشت 1401
ایدئولوژیزدایی از جامعه اسلامی با بی هویت کردن دانشگاه و دانشجو
(محوریابی بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان)
مقام معظم رهبری در دیدار رمضانی با دانشجویان مطالب بسیار مهمی در باب نقش آفرینی دانشگاه، امکان این نقش آفرینی و لزوم آن بیان فرموده و به فرصت ها و تهدیدات پیش روی دانشگاه اشاره و تاکید کردند: "دشمن در حال تلاش و برنامه ریزی برای ایدئولوژیزدایی، هویّتزدایی و آرمانزدایی از دانشگاه می باشد و همه باید فکر کنند؛ هم مدیران دانشگاهی، هم فعّالان علمی دانشگاه مثل اساتید و محقّقین دانشگاهی، هم شما دانشجوها و هم مسئولین کشور باید به این بیاندیشند".
معظم له در تبیین جایگاه دانشگاه به عنوان یک واقعیّت مورد نیاز انقلاب، آن را یک مسئله چالشی درجهی یک فراروی مسئولان نظام اسلامی و حضرت امام(ره) معرفی کردند و علت آن را وجود دو نگاه متضاد به دانشگاه بیان فرمودند که یکی نگاه انقلاب و دیگری نگاه جریان واپسگرای ضدّانقلاب.
نگاه انقلاب به دانشگاه |
نگاه جریان واپسگرا و ضدّانقلاب به دانشگاه |
دانشگاه جایگاه نخبهپروری است: برای حلّ مسائل کشور، برای پیشرفت کشور، برای جبران عقبماندگیهای دویست سیصد سالهی کشور؛ |
جایگاهی برای مهرهسازی: برای اینکه یک عده از درون خود ملّت کاری را انجام بدهند که آنها از بیرون میخواستند. |
دانشگاه مرکز تولید علم، مرکز رشد علم است؛ برای اینکه بتوانند علم را پیش ببرند. |
دانشگاه محلی برای سرکوب هر حرکت علمی نوآورانه است. دستان دانشگاه از تولید علم کوتاه باشد. دانشگاه تولید کننده «دانشمند مصرفی» باشد یعنی آن کسی که مصرفکنندهی دانش غربی باشد، دانشگاه تولید کننده «جامعهی مصرفی» باشد. یعنی همین دانشمندِ تحصیلکردهی مصرفی وقتی میآید در جامعه، یک جامعهی مصرفی به وجود میآورد، تولید کننده بازار مصرف محصولات غربی. |
دانشگاه مرکز دینی باشد. برای اینکه جوان کشور وقتی میآید دانشگاه و چند سال در دانشگاه می ماند و بعد میآید بیرون، باید متدیّن بیاید بیرون، حتّی متدیّنتر از وقتی که وارد دانشگاه شد. |
دانشگاه باید جایگاهی برای دینزدایی باشد. برای دین زدایی از دانشگاه هر کاری که می توانستند کردند. |
خدمات انقلاب به دانشگاه:
کارهای بزرگی که انقلاب برای دانشگاه کرد عبارتند از:
- هویّتبخشی به دانشگاه، به تبعِ هویّتبخشی به ملّت ایران که این احساس هویّت منتهی شد به اینکه دانشگاه و دانشجوجماعت در مقابل قدرتهای غربی، احساس ضعف و احساس حقارت نکنند؛
- احساس شخصیّت و استقلال.
- افق دید روشن داد؛
- احساس شخصیّت است؛
- کادر سازی برای عضویت در نهادهای انقلابی که نتیجه آن تحقیر قدرتهای درجهی یک دنیا بود.
- تحول در حوزه علوم انسانی که با تولید کتاب در این حوزه شروع شد.
- تشکیل انجمنهای اسلامی بعد بسیج دانشجویان و بسیج اساتید که به معنای واقعی کلمه آن روز پرچمهای انقلاب محسوب می شدند؛
چرا جمهوری اسلامی می تواند به دانشگاه افتخار کند؟
1.برای خاطر این است که دانشگاهِ امروز با دانشگاهِ اوّل انقلاب واقعاً قابل مقایسه نیست؛ [اوّلاً] از لحاظ تعداد دانشجو؛ آن روز تعداد دانشجوهای همهی دانشگاههای کشور حدود ۱۵۰ هزار نفر بودند، امروز تعداد دانشجو میلیونی است؛ ثانیاً از لحاظ استاد؛ [طبق] آن گزارشی که آن روز به ما می دادند، همهی اساتید دانشگاههای تهران در اوّل انقلاب حدود پنج هزار نفر بودند؛ امروز دهها هزار استاد داریم که در بین اینها اساتید برجستهای وجود دارند، اساتید نخبهی برجستهای وجود دارند؛ یعنی واقعاً افتخارآمیز است تعداد استاد مثل تعداد دانشجو.
2. پیشرفت علمی چشمگیر؛ آن روز ما از لحاظ کار علمی واقعاً هیچ چیز افتخارآمیزی در دانشگاه نداشتیم؛ واقعاً این جوری است؛ امروز به فضل الهی، به توفیق الهی کارهای علمی چشمگیر و بزرگی در دانشگاه انجام گرفته و باز هم دارد به وسیلهی اساتید، به وسیلهی کارگاههای آموزشی، به وسیلهی دانشجوهای نخبه انجام میگیرد.
3. تربیت نخبگان برجسته؛ ما امروز چقدر نخبه در کشور داریم. حالا یک عدّهای از کشور میروند، یک عدّه هم عزا میگیرند که [آنها] از کشور رفتند؛ خب بله، ما دوست داریم که نخبهها در کشور بمانند امّا آن تعدادی که از نخبهها در کشور هستند، چندین برابر آن کسانی هستند که رفتهاند؛ خوشبختانه دانشگاههای ما از این جهات خیلی خوب است.
4. حضور دانشآموختگان دانشگاهها در مدیریّتهای دولتی؛ این خیلی مهم است. ما مدیران خوبی داشتهایم در دورههای مختلف؛ مدیران خوب داشتیم؛ الان کسانی که هنوز به تعبیر عامیانه دهانشان بوی شیر دانشگاه را می دهد، در دولت و در مجلس و امثال اینها حضور دارند؛ این یکی از افتخارات دانشگاه کشور است.
5. حضور نمودارهای اسلامی و دینی ممتاز؛ حضور دین در دانشگاههای کشور یک حضور کاملاً برجسته و نمود دار و شوقانگیز و بینظیر است؛ قطعاً در دنیای اسلام، ما این همه جوان اهل تعبّد، اهل اعتکاف، اهل نماز مستحبّی، اهل نماز جماعت، اهل دعا، اهل احیاء و قرآن سر گرفتن در دانشگاهها نداریم؛ در هیچ جای دنیای اسلام چنین چیزی وجود ندارد و در اینجا بحمدالله هست.
چرا باید دغدغهی دانشگاه را داشت؟
1) حضور جریان وابستهی واپسگرای ضدّانقلاب در دانشگاه و تلاش و برنامه ریزی آنها در اتاق های اندیشهورز «اتاق فکر» و صرف هزینه های بسیار
2) افزایش تأثیرگذاری دانشگاه بر روی کشور در مقایسه با تأثیرگذاری دانشگاههای اوّل انقلاب؛
3) تلاش دشمن برای ایدئولوژیزدایی؛ یعنی از بین بردن هویّت فکری جامعه که مظهر مهمّش دانشگاه و دانشجو است.
4) هویّتزدایی از دانشگاه یعنی این که مبانی اندیشهای و رویکردهای تاریخی و ملّی یک کشور تحقیر بشود، گذشتهی یک کشور تحقیر بشود، گذشتهی انقلاب تحقیر بشود، کارهای بزرگی که انجام گرفته کوچکنمایی بشود؛ آن وقت به جای این هویّت، منظومهی فکری غرب جایگزین بشود.
5) آرمانزدایی از دانشگاه یعنی بیتفاوت کردن افراد نسبت به فقر و فساد و تبعیض؛ بیتفاوت شدن نسبت به سلطهی فرهنگ غربی، کمانگیزه شدن دربارهی شاخص های انقلاب اسلامی.
شاخصه های انقلاب که دنیا را تکان داده عبارتند از:
1) مقاومت کشورها را برانگیخته،
2) ایستادگی در برابر ظلم،
3) زیر بار زورگویی نرفتن،
4) باج ندادن،
5) بازگشت به اسلام ناب و ردّ تحجّر و واپسگرایی،
6) ایستادگی در قضیّهی فلسطین.
چرا این دغدغه ها امروز بیشتر شده است؟
ممکن است مثلاً ده سال پیش هم این دغدغه وجود داشته، [امّا] امروز این دغدغه بیشتر است؛ چرا؟ این را من به شما عرض بکنم: امروز جهان در آستانهی یک نظم جدید است؛ یک نظم بینالمللی جدید در پیش است برای دنیا، در مقابل نظم دوقطبیای که بیست و چند سال پیش بود ــ آمریکا و شوروی؛ غرب و شرق ــ و در مقابل نظم تکقطبیای که بوش پدر بیست و چند سال پیش اعلام کرد. بعد از خراب شدن دیوار برلین و از بین رفتن دستگاه مارکسیستی دنیا و حکومتهای سوسیالیستی، بوش گفت امروز دنیا، دنیای نظم نوین جهانی، نظم تکقطبی آمریکا است؛ یعنی آمریکا در رأس دنیا قرار دارد. او البتّه اشتباه می کرد؛ بد فهمیده بود. از همان بیست سال قبل، بیست و چند سال قبل تا امروز روزبهروز آمریکا ضعیفتر شده؛ روزبهروز ضعیفتر شده؛ لکن به هر حال امروز دنیا در آستانهی یک نظم جدید است. این جنگ اوکراین را به نظر من باید یک مقداری با یک دید عمیقتری نگاه کرد؛ این جنگ صرفاً یک حملهی نظامی به یک کشور نیست. ریشههای این حرکتی که امروز انسان دارد در اروپا مشاهده میکند، ریشههای عمیقی است و آیندههای پیچیده و دشواری را انسان حدس میزند که وجود داشته باشد.
توصیه ها و راهکارها:
1)پرهیز از نومیدی و انفعال
پرهیز از انفعال و ناامیدی است؛ مواظب باشید؛ یعنی مواظب خودتان باشید، مواظب دلتان باشید، مواظب باشید دچار انفعال نشوید، دچار ناامیدی نشوید.
2) تقوا و مراقبت از خود
در این زمینه تقوا به خرج بدهید؛ تقوا یعنی خود را مرتّباً مراقبت کردن و مواظب بودن. مراقب خودتان باشید که دچار یأس و ناامیدی نشوید.
3) اندیشه ورزی و تولید فکر
بنشینید فکر کنید. شماها خوشاستعدادید، خوشفکرید، می توانید فکر کنید؛ بنشینید فکر کنید. البتّه فکر کردن راهنما هم لازم دارد، استاد فکر هم لازم دارد. بدون فکر اگر حرکت کنیم، حرکتها زیگزاگی و موجب رکود و موجب توقّف و موجب عقبگرد خواهد شد؛
4) تمرکز عمیق روی یکی از مسائل کشور
توصیهی بعدی این است که با مسائل کشور مماس بشوید. با مسائل کشور مماس بشوید، مسائل را از نزدیک ببینید، درک کنید، روی آن کار کنید، متمرکز بشوید. لازم هم نیست که حالا فرض کنید جمعیّت شما وآن تشکلّی که شما در آن هستید، به همهی مسائل کشور برسد؛ نه، متمرکز بشوید روی یک مسئله، دو مسئله، روی آن مسائل فکر کنید، کار کنید، دنبال کنید، تحقیق کنید؛ نتایج تحقیقتان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
5) مطالبه گری
مطالبهگری؛ طبیعت دانشجو مطالبهگری است؛ مطالبهگری کنید و از مسئولان بخواهید که کار جدّی بکنند؛ یکی از کارهایی که شماها میتوانید بکنید این است؛ شما مسئولان را از کارهای نمایشی برحذر بدارید؛ از آنها بخواهید کارهای جدّی و واقعی انجام بدهند.
6) تقویت مبانی اعتقادی
باید دانشجوها مبانی اعتقادی خودشان را محکم کنند؛ مبانی اعتقادی را، مبانی ایمانی را دانشجوها باید در خودشان مستحکم کنند.
7) تفکیک عملکرد مدیران ضعیف از نظام اسلامی
با منطق باید حرکت کرد و حرف زد. بدون منطق، با حرف تند و تیز، با طعنه زدن اگر شما این جور برخورد کردید، آن وقت دیگر بعضی از عملکردهای ضعیف به حساب نظام جمهوری اسلامی و به حساب انقلاب گذاشته نخواهد شد؛ یعنی تفکیک به وجود خواهد آمد بین آرمان انقلاب، آنچه انقلاب خواسته و مثلاً فرض کنید عملکرد ضعیف منِ مدیر؛ این تفکیک هم جزو چیزهای لازم است.
8) پرهیز از فراهم کردن زمینه سوء استفاده دشمن
مراقبت کنید دشمن نتواند از مطالبهی بحقّ شما سوء استفاده کند؛ هم در صورتبندی مسئله، هم در راه حلّی که ارائه میدهید، سعی کنید با دشمن وجه مشترک و مانند اینها پیدا نکنید؛ مخرج مشترک پیدا نکنید با دشمن.
9) فعالیت بین المللی
دانشجوهای ما، تشکّلهای ما، فعّالیّتهای بینالمللی داشته باشند. الان در دنیا گروههای جوان دانشجو و غیر دانشجوی زیادی هستند که علیه سیاستهای استکباری، علیه آمریکا، علیه سیاستهای اروپایی و غربی بشدّت مشغول فعّالیّتند؛ در خود اروپا وجود دارند، شاید در آمریکا [هم باشد] ــ حالا من خیلی از آمریکا خبر ندارم، امّا در اروپا گروههای زیادی وجود دارند ــ گروههای اسلامی در کشورهای اسلامی هم که معلوم است فراوان هستند؛ با اینها اگر بتوانید ارتباط سالم برقرار کنید، دو فایده دارد: فایدهی اوّل این است که به آنها نیرو می دهید و کمک می کنید؛ فایدهی دوّم این است که جمهوری اسلامی را به آنها معرّفی می کنید.