به گزارش مرکز رسانه و ارتباطات اجتماعی نهضت استادی بسیج (ناب)، محمد محمدی نماینده سابق مجلس و سخنگوی سابق وزارت خارجه در میزگرد آسیب شناسی ساختاری و فرآیندی وزارت خارجه و تحولات ضروری در دولت سیزدهم عنوان کرد:  در خصوص مساله آسیب‌های ساختاری با اشاره به بخشی از آسیب‌های سیاست خارجه کشور با تکیه بر تحولات زمینه‌ای و بر اساس تجربیات و مطالعات و اطلاعاتی که کسب کرده ام مباحثی را مطرح می‌کنم.

وی افزود: در بیان علمی سیستم ها، رفتارها را تعیین می کنند به هر حال هر ساختار، رفتاری متناسب با خودش را می‌طلبد.  اگر ساختاری مهندسی شده و بر اساس اهداف سازمانی کشوری یا سازمان بین المللی یا منطقه‌ای مطرح باشد رفتار خاص خود را می طلبد.

محمدی بیان کرد: شاید در کشورهای جهان سوم و حتی جمهوری اسلامی آنقدر که باید به ساختار اهمیت داده می‌شد، کم توجهی شده و بنابراین هر  ورزیری اول به ساختارها دست می‌زند و ساختارها را جابه جا می‌کند. در وزارت امور خارجه هم در زمان باسابقه‌ترین وزیر امور خارجه ما، یعنی آقای ظریف اولین اشتباه بزرگشان به هم ریختن ساختار وزارت خارجه بود و عواقبی ناگواری هم این تغییر ساختار داشت. و از جمله آن این بود که رویه‌ای را که ۴۰ سال با آن کار کرده بودیم و راهی که می دانستیم به کجا می‌رود را عوض کردیم.

وی عنوان کرد: اگر اهداف قابل ارزیابی نباشند، پیامدها قابل ارزیابی و نظارت است. در هر سازمانی به خصوص وزارت خارجه هم ساختار و اهدافی وجود دارد. بنابراین نیاز است روش‌ها مورد بازبینی، بررسی اصلاح و تغییر قرار بگیرد. به لحاظ کلیات سیستم و ساختار، هر سازمانی تابع ساختار حاکمیتی و سیستم کشوری است. هر کشوری برای خودش سیستمی دارد که نه تنها با سیستم ملی خود در سطح کلان باید مطابقت داشته باشد،  با سیستم و ساختار منطقه ای و جهانی هم باید همگونی داشته باشد. اگر ناهمگون باشد جواب مورد نظر را نمی گیرد. باید دارای کارکرد نتیجه محور باشد. اگر با سازمان‌های بین المللی بر اساس اهداف و منافع ملی ارتباط بگیریم این تابع سیستمی است که روش و آیین کار خود را دارد.

محمدی با تاکید بر لزوم اصلاح ساختار و سیستم وزارت خارجه که دستخوش تغییر و تکمیل شدن است از به هم ریختگی در  سیستم وزارت خارجه کشور در زمان مذاکرات برجامی در ساختاد و نیروها خبر داده و افزود: اکنون مساله برگشتن به حالت قبل درست نیست، بلکه گامی فراتر باید برداشته شود و متناسب با نیازهای امروز جامعه و جامعه جهانی و تحولات دنیا، در دولت سیزدهم برای مواجهه با بحران‌ها و چالش‌های منطقه‌ای  چاره اندیشی کر‌د.

وی گفت: ساختارهای منطقه‌ای حاکم بر ساختارهای ملی است و ساختارهای بین المللی هم بر ساختارهای ملی تاثیر دارد، بنابراین اگر ما در قلمرو ملی به دنبال فرضا  تقویت دانش و تکنولوژی خود هستیم این امر بر رفتار و سیاست‌های منطقه‌ای تاثیر می‌گذارد بنابراین در این مسیر سیستم، ساختار و روش متناسب با شرایط امروز ایران در منطقه و چالش‌ها نیازمند مطالعه و تحقیق است تا بتواند پاسخگوی نیازها و اهداف امنیت ملی باشد.

  نماینده سابق مجلس و سخنگوی سابق وزارت خارجه در ادامه سخنان خود از شروع تحولاتی در وزارت خارجه دولت سیزدهم خبر داده و گفت: ایجاد تغییری در اهداف وزارت خارجه لازم است. متاسفانه نه تنها در وزارت خارجه، بلکه در کل سیستم‌ها این تفکر که هر کس بر هر مسندی هست، هر طوری که فکر می کند می‌تواند عمل کند. این  باید تغییر کند دلیلش آنست که در سازمان‌های دولتی و حتی بخش های خصوصی روش‌ها و دانش حرف اصلی را می‌زند نه حکم ها، مگر آنکه کسی که در مسندی است دارای بینش ‌و ظرفیت لازم برای استفاده از مشورت دیگران داشته باشد و برای کاربرد بهتر اهدافش خرد جمعی را به کار گرفته و از ظرفیت های موجود در دستگاه سیاست خارجه برای شناخت بهتر چالش‌ها و بحران‌های پیرامون منطقه و جهان استفاده نماید که الحمدلله این امر در دستور کار وزیر جدید قرار دارد و از این رو اقدام به تشکیل اتاق فکر سیاست خارجه و کمیته‌های ۱۲ گانه تخصصی در چارچوب اهداف ملی نموده است. 

محمدی در ادامه یکی از تحولات اساسی را تحول در بینش و روش و نگرش دانست و از  لزوم استفاده از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی به عنوان متدی جهانی  برای افزایش سرعت در تحقق مقاصد عنوان کرد.

وی سپس از لزوم مشخص بودن قلمرو جغرافیایی وزارت خارجه و شناسایی کشورهای هدف که می توانند منافع، امنیت، نفوذ و اعتبار کشور را تامین کنند سخن گفته و بر لزوم رصد مخاطرات برای پیشگیری از بحران و برنامه ریزی آنی و سریع تاکید کرده و افزود: دانش و تحول در بینش و نگرش به ما این دید را می دهد که جهان آینده را ارزیابی کنیم.

محمدی همچنین از ایجاد 12 کمیته مدیریتی با ریاست وزیرامور خارجه دولت سیزدهم خبر داد و افزود: برای تحول در روش نظارت و ارزیابی در عرصه سیاست خارجه باید شاخص‌هایی برای نظارت و ارزیابی داشت.اگر با روشی خاص به نتیجه نرسیدیم باید با ارزیابی کیفی اصلاح شود.تفکر جهانی بر اساس رفتار ما ارزیابی ارائه می کرده و بررسی می‌کند که چه میزان حاضریم برای یک برنامه هزینه کنیم. این از جمله آسیب‌هایی است که در دولت سیزدهم باید به آن پرداخته شود.

نماینده سابق مجلس و سخنگوی سابق وزارت خارجه عنوان کرد: امروز چالش‌های جدی پیش روی ما، چالش‌های ژئوپلتیک و امنیتی هستند. از حدود ۴۵ بحران و چالش بین‌المللی آینده، ۳۲ چالش در منطقه خاور میانه است و در تعداد حدود 20 چالش از آنها ایران تاثیر پذیر و تاثیر گذار بوده است. در خصوص قلمرو جغرافیایی سیاست خارجه باید  در عمل بررسی و بازنگری  شود که شعاع امنیت منافع ملی ما کجاست، این مسائل می‌تواند مربوط به موضوعات زیست محیطی، آب، قومیت و مسائل مختلف از جمله تکنولوژی هسته‌ای و انرژی باشد. به لحاظ ژئوپلتیک در دولت‌های قبلی درک درستی نداشته‌ایم تا جایی که دیدیم دیپلماسی بر میدان ارجح شناخته شد. و این ثمره درک نادرست و اشتباه بود چرا که بینش ژئوپلتیک نداشتیم، باید به میدان اهمیت داد و دیپلماسی تابع میدان باشد.

وی در پایان بر مزیت‌های ژئوپلتیکی ایران تاکید کرده و ایران را محور تعادل ۳ قاره آسیا، اروپا و آفریقا دانست و دسترسی به آب‌های آزاد و نفوذ در خاور میانه را از جمله دیگر مزیت‌های ژئو پلتیکی عنوان کرد و عدم توجه به آن را موجب از دست رفتن فرصت‌های کشور دانست  و افزود: اگر ندانیم چطور از مزیت‌ها استفاده کنیم، حضورمان در منطقه بی ثمر خواهد بود.  ایران دارای منافع گسترده است و شناخت مزیت‌ها بر تهدیدها اثر دارد و از ضروریات دولت سیزدهم است.

انتهای پیام/