به گزارش مرکز رسانه و ارتباطات اجتماعی نهضت استادی بسیج (ناب)، جلال شیری روز یکشنبه در نشست تخصصی بررسی مسائل و مشکلات حوزه آب که توسط سازمان بسیج اساتید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی آذربایجان شرقی در دانشگاه تبریز برگزار شد، اظهار داشت: ایران کشوری کم آب و در کمربند خشک و نیمه خشک دنیاست که متوسط بارش در آن کمتر از متوسط جهانی است و در سال آبی جاری یه وضوح شاهد این موضوع و تأثیر مستقیم و غیرمستقیم آن بر کاهش روان آب های سطحی و زیرسطحی و حجم آب های زیرزمینی هستیم و قدم نخست برای مواجهه با این مساله پذیرش این موضوع از سوی مردم و البته مسئولان است که علاوه بر کاهش نزولات جوی در مقایسه با بلند مدت، درجه حرارت هوا نیز در همین بازه زمانی افزایش یافته است.

وی خاطرنشان کرد: البته مشکل آب فعلی دفعتاً به وجود نیامده و در طول سالیان موضوعی عیان و آشکار بوده که متخصصان متعهد حوزه آب نسبت به آن هشدار داده‌اند اما غفلت‌های مدیریتی در دولت‌های مختلف سبب شده تا اکنون این مشکل هم برای متولیان عرضه و هم مصرف کننده‌ها مشکل ساز شود و برای بررسی این غفلت مدیریتی نباید معضل را به صورت بخشی و به عنوان نتیجه فعالیتهای کشاورزی، سدسازی، مصارف مردم و یا صنعت ببینیم؛ بلکه ریشه این مشکل را باید در خلأ موجود در حکمرانی مطلوب آب جستجو کنیم در حالی که ایران سابقه و محتوای غنی و قابل اتکایی در این خصوص دارد.

معاون علمی پژوهشی بسیج اساتید آذربایجان شرقی عواملی چون افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی و صنعتی را دلیل افزایش مصرف آب عنوان کرده و تصریح نمود: در این بین مسئولان اجرایی عملکرد قابل قبولی در زمینه حکمرانی آبی نداشته و دچار آفت بخشی نگری شده اند به گونه ای که بخش عرضه آب به دنبال کاهش مصرف و مصرف کننده‌ای مانند بخش کشاورزی برای افزایش تولید نیازمند مصرف بیشتر آب است. با وجود تعارض ظاهری اهداف این دو بخش می توان با اعمال حکمرانی درست آب و توجه ویژه به اصلاح راندمان و بهره وری مصرف آب، نیازهای هر بخش را برآورده کرد، موضوعی که قابل تقلید و کپی برداری از کشورهای غربی نیست و مسئولانی که در طول این سال ها با تأیید و امضای طرح های غیرکارشناسی و تقلیدی در حوزه آب، مشکلات فعلی مانند مشکل آب خوزستان را رقم زده اند، باید در مورد عملکرد خود پاسخگو باشند. شیری همچنین اظهار داشت حکمرانی مطلوب چیزی نیست که بتوان از کشورهای دیگر تقلید و کپی برداری نمودبلکه حکمرانی مطلوب در هر کشور تابع شرایط جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، موجودیت و نحوه پراکنش منابع آب آن کشور است و لذا باید بر اساس شرایط عینی و نحوه کشاورزی آن تطبیق و تدقیق گردد. لذا برای حصول به یک حکمرانی مطلوب شناخت واقعیت های میدانی حوضه های آبریز کشور و بخش‌های مصرفی کشور یک امر مهم است. 

وی ادامه داد: در حالی که عده‌ای از مسئولان عاشق تقلید و کپی برداری از غرب به دنبال اجرای چنین سیاست هایی در حوزه آبی کشور نیز هستند، باید بگوییم که راهکار مشکل و بحران فعلی در بازگشت به اصول کلی نظام در حوزه آب است که سال ۱۳۷۹ توسط مقام معظم رهبری در پنج حوزه ابلاغ شده است. حوزه‌هایی مانند ایجاد نظام جامع مدیریت آب بر اساس اصول توسعه پایدار و آمایش سرزمینی در حوزه‌های آبریز، ارتقاء بهره وری آب با توجه به ارزش اقتصادی، امنیتی و سیاسی آن در استحصال، عرضه، نگهداری و مصرف، موضوع بازچرخانی آب، تدوین برنامه جامع متناسب سازی امور حوزه آب و و مدیریت و مهار آب‌های مرزی مشترک، سیاست‌های نخبگانی بوده اند که ۲۱ سال پیش توسط رهبری ابلاغ شده‌اند.

شیری با تبیین و تشریح جنبه های علمی و فنی بندهای پنجگانه سیاست‌های نظام در خصوص آب اظهار داشت: با وجود چنین پشتوانه سیاسی و محتوایی غنی، به دلیل تلقی نادرست مسئولان در خصوص نامحدود بودن منابع آبی، نبود اراده اجرایی قوی، تمایل به تقلید از عملکرد آبی کشورهای غربی، سنگ اندازی و مانع تراشی برای طرح های تخصصی و علمی و عدم وجود نگاه های فرابخشی، چنین سیاست های مترقی و نخبگانی نه تنها مورد توجه قرار نگرفته‌اند بلکه هر روز از آنها فاصله گرفته شده و نتیجه آن علاوه بر مشکل فعلی خوزستان این بوده است که طرح‌های بسیار مهمی مانند انتقال آب ارس به تبریز معطل چند شرکت خصوصی و بی تدبیری‌های متعدد در این خصوص باشد؛ در حالی که با عمل به سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری نه تنها اکنون با هیچ یک از این معضلات دست به گریبان نبودیم، بلکه ایران با منابع آبی موجود نیز یکی از کشورهای پرآب دنیا محسوب می‌شد.

رئیس مرکز پژوهشی مهندسی و علوم آب دانشگاه تبریز با تاکید بر لزوم توجه به مشارکت مردم به عنوان عنصری کلیدی در مدیریت و حکمرانی مطلوب آب، گفت: حرکت‌هایی مانند ایجاد تعاونی‌های آب بران با هدف مشارکت مردم در حوزه مدیریت آب باید مد نظر مسئولان باشد چرا که حکمرانی آبی قابل تقلید و کپی نبوده و تابع مختصات داخلی و منوط به استفاده از توان متخصصان و مشارکت عمومی است و به منظور افزایش مشارکت مردم، وجود تشکل‌های مردمی با هدف احیای مفهوم غنی تعاون یک امر مهم و اثرگذار است. 

 معاون علمی پژوهشی بسیج اساتید آذربایجان شرقی در پایان ضمن تاکید مجدد بر مدیریت یکپارچه آب برای گذر از خشکسالی‌های موجود، بر لزوم صرفه جویی در مصرف آب توسط همه بخش‌های مصرفی تاکید کرده و با بیان ضرورت تدوین بسته های سیاستی منطبق بر سیاست‌های کلی نظام در راستای حل مشکلات در حوزه‌های مختلف موضوعی افزود: نهضت استادی بسیج آماده هر گونه همکاری از طریق احصاء راهکارها و ارائه آن به صورت بسته‌های پیشنهادی به دولت آینده است تا شاید باری از دوش مردم کشور برداشته شده و مشکلات استان‌هایی مانند خوزستان حل شود چرا که این مشکلات در صورت تداوم روندهای فعلی گریبان‌گیر دیگر استان‌ها و مناطق کشور نیز خواهد شد و جلوگیری از بروز چنین شرایطی نیازمند بستن کمر همت توسط دولتی جوان و انقلابی با رویکردی جهادی است.

انتهای پیام/