به گزارش روابط عمومی سازمان بسیج اساتید کشور، معاونت بررسی و تحلیل سازمان بسیج اساتید کشور با انتشار مقاله‌ای تحلیلی به تبیین جهش تولید با توجه به آموزه‌های قرآنی و علم اقتصاد پرداخته است.

در متن این مقاله‌ آمده است:

تبیین جهش تولید با توجه به آموزه­‌های قرآنی و علم اقتصاد

12 سال شعار اقتصادی اما هنوز هم بخش‌های مهمی از مسائل اقتصادی کشور، لاینحل باقی مانده است.

شعار سال  به عنوان راهبرد مجموعه شیوه‌هایی برای حل مسائل اقتصادی کشور جهش تولید باعث کاهش تورم و افزایش اشتغال شده و بخشی از مشکل بیکاری را حل می‌کندو می‌تواند در کاهش و حل مسائلی چون آسیب‌های اجتماعی مفید باشد.

1. کار و تولید در قرآن و روایات

اهمیت و ارزش کار و تولید در قرآن، «وَ اَن لَیسَ لِلانسانِ اِلاّ ما سَعی» (نجم: 39)

«لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ» (نساء: 32) مردان از آنچه به دست می­آورند نصیبی دارند و زنان نیز نصیبی. رسول مکرم اسلام(ص) می­فرمایند: «صارَ اَوْلِیاءُ اللّهِ اِلَی الاْجرِ بِالصَّبْرِ وَ اِلَی الاْمَلِ بِالْعَمَلِ». اولیای خدا از راه صبر و استقامت، به پاداش، و از راه عمل به آمال [خود] رسیدند.

امام علی(ع) نیز می­فرماید: «اَلاْمانِی تخْدَعُکَ وَ عنْدَ الْحَقایقِ تَدَعُکَ». آرزوهای خیالی تو را می­فریبد و به هنگام برخورد با واقعیات نومیدت می­سازد.

 مهمترین اصول و راهبردهای کار و تولید از دیدگاه قرآن و روایات عبارت­اند از:

کار سودمند

یک اصل و هدف مهم از کار و تولید در اسلام، کارآمد بودن است؛ به این معنا که کار و تولید باید معطوف به هدفی یا تحقق منفعتی باشدامام علی(ع) در این باره می­فرماید: «لا تَکُنْ فیما تورِدُ کَحاطِبِ لَیلٍ وَ غُثاءِ سَیلٍ». در آنچه فراهم می­آوری همچون هیزم­کش شب و گردآورنده خاشاک سیل آورده مباش.

حضرت همچنین می­فرمایند: «اَلْعاقِلُ مَنْ لا یضیعُ لَه نَفَساً فیما لا ینْفَعُهُ، وَ لا یقْتَنی ما لا یصْحَبُهُ.» عاقل کسی است که (حتی به اندازه) یک نَفَس به کار بی سود نپردازد و چیزی که با او نماند، گرد نیاورد.

کار متداوم

اسلام، کار را با «کیفیت» و «تداوم» آن می­سنجد، نه با حجم زیاد.

 امام باقر می­فرماید: «اَحَبُّ الاْعْمالِ اِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ ماداوَمَ عَلَیهِ الْعَبْدُ وَ اِنْ قَلَّ». محبوبترین کارها نزد خداوند کاری است که بنده بر آن مداومت کند هر چند اندک باشد.

همچنین امیر مؤمنان علی(ع) می­فرماید: «قَلیلٌ تَدُومُ عَلَیهِ، اَرْجی مِنْ کَثیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ». کار اندکی که بر آن مداومت کنی، امیدبخش‌تر از کار بسیاری است که از آن ملول گردی. از این رو، خداوند به پیامبر دستور می­دهد که پیوسته و بدون وقفه در کار و فعالیت باشد و اگر از کار مهمی چون تبلیغ و جهاد فارغ شد، به عبادت و تربیت افراد بپردازد: «فَاِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ اِلی رَبِّکَ فَارْغَبْ». (انشراح: 8 و 9)

قبول کار پرزحمت و رنج

واقعیت آن است که کار و تولید همواره با سختی و زحمت همراه است، در حالی که انجام کارهای پرزحمت انسان را آزموده­تر می­کند. پیامبر اسلام می­فرماید: «اَفْضَلُ الاْعمالِ اَحمَزُها». بهترین کارها، سخت­ترین آنهاست. سختی، مقدّمه رفاه و رنج، کلید گنج است و کار پرزحمت آسایش می­آورد: اِن مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً. (انشراح: 6)

قبول کار و مسئولیت در حد توان     

 در تولید، چون دیگر امور اجتماعی و سیاسی، توان کاری، تجربه و تخصّص افراد، یک اصل مهم است؛

آیه­ی معروف «لایکلف الله نفسا الا وسعها» دلالت بر این امر دارد.

 امام صادق نیز می­فرماید: «ما اُبالی اِلی مَنِ ائْتَمَنْتُ خائِناً اَوْ مُضَیعاً». برای من فرقی نمی­کند (یکسان است که) شخص خیانت پیشه را امین بدانم یا شخص [ناتوان و غیرمتخصّصی] که ضایع کننده است! چرا که شخص غیر متخصص سبب رکود کار، ضایع شدن مواد و امکانات تولید و حقوق دیگران می‌شود.

از دیدگاه اسلامی، افرادی که خود را در کاری توانمند و برای مسئولیتی شایسته می­بینند، موظفند برجستگی­ها و توانایی­های خود را یادآور شوند و مسئولیت­های پیشنهادی را بپذیرند. بسان حضرت یوسف(ع) که چون دو اصل مهم و دو خصیصه «تخصّص» و «تعهّد» را در خود یافت، بی­دریغ خود را برای احراز خزانه­داری سرزمین مصر معرّفی کرد: قالَ اجْعَلْنی عَلی خَزائِنِ الاْرْضِ اِنّی حَفیظٌ عَلیمٌ (یوسف: 55).

استحباب کشاورزی و تجارت

حیات اقتصادی و تأمین مواد غذایی یک کشور بسته به کشاورزی آن است.

اسلام نیز، آن را عملی بسیار پسندیده و مستحب می­داند و تأکید دارد که زمین­های بایر و موات را احیا تا از محصولات آن بهره­مند شویم.

جالب آنکه امیرالمومنین علی(ع) نیز می­فرمایند: کسی که به آب و زمین مناسب دست یابد با این وصف محتاج شود، خدا او را [از خودش] دور می­سازد.

کشاورزی به عنوان فعالیتی اقتصادی به دلیل مولد بودنش و نقشی که در تأمین امنیت غذایی و نیازهای اساسی هر جامعه­ای دارد، مورد توجه اسلام است.

بنابراین، در کار و تلاش، قطعاً اولویت با فعالیت­های تولیدی و مفید به حال جامعه است نه کارهای دلالی و واسطه­‌گری.

تجارت، معاملات، واردات و صادرات نیز به عنوان یکی از راه­های تأمین معاش به رسمّیت شناخته شده و دخل و تصرف در اموالی که از این راه به دست آمده باشد با شرایطی مجاز و حلال است: «یا اَیهَا الَّذینَ امَنُوا، لا تَأْکُلُوا اَمْوالَکُمْ بَینَکُمْ بِالْباطِلِ، اِلاّ اَنْ تَکُونَ تجارَةً عنْ تراضٍ مِنْکُمْ» (نساء: 29)ای کسانی که ایمان آورده­اید! اموال یکدیگر را به باطل (و از راه نامشروع) نخورید. مگر اینکه تجارتی با رضایت شما انجام گیرد. با این تذکّر که مقصود از «تجارت» در روایات اسلامی، تنها خرید و فروش و بازرگانی نیست، بلکه مقصود معامله، کسب، حرفه و صنعت است.

انتهای پیام/