به گزارش روابط عمومی سازمان بسیج اساتید کشور، معاونت بررسی و تحلیل سازمان بسیج اساتید کشور با انتشار مقاله‌ای تحلیلی جایگاه‏، اهمیت و ضرورت شورای عالی انقلاب فرهنگی را تبیین کرده است.

در متن این مقاله‌ آمده است:

دوم اردیبهشت ماه، سالروز اعلام انقلاب فرهنگی توسط امام راحل است. با شکل‏گیری نظام اسلامی، بسیاری از ارکان حکومت نیاز به اصلاح و همگون‏سازی با رویکرد جدید حاکم بر کشور داشت؛ که این مهم در مقوله فرهنگ به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار بود. در این اثنا، دانشگاهیان انقلابیِ به اصطلاح غیرمکتبی که پیش از انقلاب خواهان تغییر نظام سلطنی بودند و در سهم‌‏یابی‏‌های پس از پیروزی خود را بی‏نصیب می‌‏دیدند دانشگاه‏‌ها را به پایگاه افراد دگراندیش، جهت نشر افکار ضداسلامی خود کردند. انقلاب فرهنگی که به تعطیلی موقت دانشگاه‏ها انجامید به فرمان امام جهت تصفیه دانشگاه‏ها از این عناصر آغاز شد.

از ستاد تا شورای انقلاب فرهنگی

داستان حیات نهادِ انقلابیِ شورای عالی انقلاب فرهنگی با صدور پیام نوروزی امام خمینی «ره» در اول فروردین 1359، آغاز شد. ایشان در بند «11» این پیام بر ضرورت ایجاد «انقلاب اساسی در دانشگاه‏های سراسر كشور»، «تصفیه‏ى اساتید مرتبط با شرق و غرب» و «تبدیل دانشگاه به محیطی سالم برای تدوین علوم عالی اسلامی» تأكید كردند. پس از مدتی در آذرماه سال 1363 به حضرت امام ره پیشنهاد شد این ستاد به شورایی عالی متشکل از مسئولین و سران قوا ارتقاء یابد، که روایت این ماجرا در بیان مقام معظم رهبری که در آن زمان رئیس جمهور و مسئول ستاد بودند به این شرح است:

« ...قبل از این شورا، ستاد انقلاب فرهنگی بود، که امام یک عده‏ای از دوستان را برای مسئله‏ی دانشگاه‏ها معین کرده بودند. بنده رئیس جمهور بودم، مسئول بودم، حضور داشتم، می‏آمدیم، می‏رفتیم؛ به این نتیجه رسیدیم که این کافی نیست؛ ما بایستی اینجا را، هم دائره‏اش را وسیع‏تر کنیم، هم مسئولیتش را بیشتر تبیین کنیم، و هم ضمانت بدهیم. آن وقت رؤسای سه قوه و بعضی دوستان دیگر را وارد کردیم و «شورای عالی انقلاب فرهنگی» را به امام (رضوان اللَّه تعالی علیه) پیشنهاد کردیم، ایشان هم تأیید کردند. خب، چند سال ادامه داشت و روزبه‏روز تکمیل شده. این شورائی که امروز ما داریم، نسبت به آن شورائی که ما آن وقت داشتیم، کاملتر، قوی‏تر، مجربتر و پخته‏تر است. علاوه بر این، کارهائی که در این شورا انجام می‏گیرد، خیلی گسترده‏تر است و دائره‏ی وسیع‏تری دارد. آن وقت بیشتر توجه ما به دانشگاه‏ها بود و اندکی هم به آموزش و پرورش و بخش دیگر؛ امروز دائره خیلی وسیع‏تر است. 23/3/1390

جایگاه‏، اهمیت و ضرورت شورای عالی انقلاب فرهنگی

«شورای عالی انقلاب فرهنگی جزو نهادهای قطعی نظام است.» 1390/3/23 و «باید یک شورای زنده، فعال، حساس، پرتحرک و پرتلاش باشد و دایم مسائل فرهنگی کشور را رصد کند.» 1384/10/13

تدبیر و تأكید رهبر كبیر انقلاب و مقام معظم رهبری بر استمرار وجود نهادی كه به‏طور دائم و به‏صورت مستمر و فعال موضوع فرهنگ و علم را طراحی و برنامه‏ریزی كند، از اهمیت راهبردى این نهاد حكایت دارد. تدبیرى كه موجب شده حجم زیادی از كاركردها در حوزه علم و فرهنگ و آنچه كه مبنای عمل در حوزه علم، آموزش، تحقیق و پژوهش قرار می‏گیرد، براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد. منبع: سایت رسمی شورا عالی انقلاب فرهنگی

امام(ره): مصوبات شورا لازم‏الاجراست

با توجه به جایگاه حاکمیتی مذکور، نگاه کلان به مقوله فرهنگ یکی از ویژگی‏های اصلی شوراست که آن را مافوق جریان‏های سیاسی در گردش دولت‏ها و مجالس قرار می‏دهد. از سوی دیگر مصوبات آن هرچند که قانون نیست، لکن منزلت قانونی دارد.

«... ما در زمان امام سؤال کردیم که: از لحاظ نفوذ قانونی این مصوّبات، ما در چه وضعیتی هستیم؟ آیا از لحاظ قانونی، حکم قانون دارد؟ ایشان فرمودند؛ (بعد هم همین معنا از طرف ما تأیید شد که) مصوّبات این شورا لازم‏الاجراست.

البته این‏جا دستگاه قانونگذاری نیست؛ نمی‌‏خواهیم تعبیر قانون کنیم. کمااین‏که در آن سؤالی هم که از امام شد و جوابی که ایشان فرمودند، اسم قانونگذاری نیامده؛ چون مرکز قانونگذاری در قانون اساسی، یک جاست، لیکن منافاتی ندارد که مصوّبات این‏جا در یک حوزه و در سطح خاصی لازم‏الاجرا باشد، همان‏گونه مصوّبات دولت در یک محدوده لازم‏الاجراست.» 4/11/1376

شورای عالی انقلاب فرهنگی قرارگاه مركزی فرهنگی كشور

در شرایطی که تهاجم فرهنگی، اصلی‌‏ترین روش حمله‌‏ی دشمن پس از جنگ تحمیلی در منظومه فکری امام خامنه‏‌ای معرفی می‏‌شود نگاه به مقوله فرهنگ، به مصابه جبهه تجلی می‌‏یابد. در این ساحت است که تعابیری چون جبهه فرهنگی، افسران جنگ نرم، فرماندهان جنگ نرم و از همه مهمتر قرارگاه فرهنگی معنا پیدا می‌‏کند. جایگاهی که ایشان به شورا عالی انقلاب فرهنگی می‌‍‏دهند قرارگاه مركزی و اصلی فرهنگی كشور است.

«باور كنید كه شورای عالی انقلاب فرهنگی قرارگاه مركزی فرهنگی كشور است؛ باور كنید كه اینجا فرماندهی مسائل عمده‏ی فرهنگی كشور و سیاست‏گذاری كشور را بر عهده دارد.» 19/9/1392 به اقتضای چنین جایگاه مهمی در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، «وظیفه قرارگاه اصلی، سیاستگذاری راهبردی، هدایت دستگاه‏ها، مراکز تأثیرگذار و بخش اجرایی فرهنگی است.» 23/3/1390

وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی

 از جمله وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، می‏توان در سه حوزه سیاست‏گذاری، تدوین ضوابط و نظارت تقسیم‏بندی نمود. منبع: سایت رسمی شورا عالی انقلاب فرهنگی

مأموریت اولیه

در این میان مأموریت اولیه‏ی شورا که مبنای حوزه‏های سه گانه فوق را قرار می‏گیرد تولید نقشه‏ی مهندسی فرهنگی کشور است. این سند با جانمایی اقدامات مختلف در عرصه‏های فرهنگی به دنبال نسبت‏سنجی بخش‏ها و کنش‏گرهاست. «...یکی از مهمترین تکالیف ما در درجة اول، «مهندسی فرهنگ» کشور است؛ یعنی مشخص کنیم که فرهنگ ملی، فرهنگ عمومی و حرکت عظیم درونزا و صیرورت بخش و کیفیت بخشی که اسمش فرهنگ است و در درون انسانها و جامعه به وجود می آید، چگونه باید باشد؟ اشکالات و نواقصش چیست و چگونه باید رفع شود؟ کندیها و معارضاتش کجاست؟» 8/10/1383

به این ترتیب رهبر حکیم انقلاب جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی را چنین تعریف می‏کنند که: «این (امر فرهنگ)، یک متولی و یک مرکز می‏خواهد تا از یک طرف مهندسی کند؛ یعنی با یک فکر کلان، با یک نگاه برتر و بالاتر از همة جریان‏های فرهنگی در داخل کشور، ببیند حقیقت فرهنگی و عنصر فرهنگی چگونه و با چه کیفیتی باید باشد؟ به کدام سمت باید برود و کجاهایش ایراد دارد؟ و از سوی دیگر مراقبت کند که این کارها انجام بگیرد. ما این مرکز را شورای عالی انقلاب فرهنگی تعریف کردیم.» 8/10/1383

مأموریت ثانویه

به این ترتیب پس از شناسایی و طراحی تخصصی عرصه فرهنگی، مأموریت دوم که همان نظارت و راهبری واحدها برای تأثیرگذاری بر فرهنگ عمومی است آغاز می شود. «در زمینه‏ی فرهنگ عمومی و مسائلی که مربوط به فرهنگ عمومی است، جایی لازم است که متصّدی شناخت و بحث و تصمیم‏گیری و ابلاغ برای اجرا - به مراکز خودش - باشد و آن همین شورای انقلاب فرهنگی است و انصافاً هیچ جایگزینی هم ندارد. این یک نکته که خواستم عرض کنم جایگاه شورا، خیلی مهمّ است.» 4/11/1376

ائمه محترم جمعه و فرهنگ عمومی

وقتی حرف از فرهنگ عمومی به میان می‏آید بی‏درنگ نقش ائمه محترم جمعه به عنوان رئیش این شورا به ذهن متبادر می‏شود. به تبع با توجه به جایگاهی که امام جامعه برای شورای عالی انقلاب فرهنگی ترسیم فرموده‏اند شوراهای فرهنگ عمومی در هر استان یا شهرستان نیز مخاطب قرار می‏گیرند. و اتفاقاً با هر چه نزدیکتر شدن فاصله ستاد به صف، جنبه تأثرگذاری آن فزونی می‏یابد. اگر حوزه نفوذ هر امام جمعه را شهرستان خود در نظر بگیریم مساجد مقر اصلی برای موقعیت‏گیری نیروهای فرمانده اصلی یعنی امام محترم جمعه می‏باشند. با تشکیل جبهه فرهنگی خودی و اشراف بر تحرکات نیروهاست که فرمانده می‏تواند انتظار تحقق اراده خود را داشته باشد.

انتهای پیام/