ضمیمه شماره (5) نشریه الکترونیکی بصائر
موضوع: حماسه چهاردم
چهارده گفتار درباره انتخابات چهاردهم ریاستجمهوری
فهرست مطالب
گفتار اول) مردمسالاری دینی میراث بزرگ امام(ره)
گفتار دوم) اهمیت انتخابات
گفتار سوم) انتخابات از نگاه امامین انقلاب
گفتار چهارم) نقش و جایگاه رئیسجمهور در ساختار اجرایی کشور
گفتار پنجم) سیره شخصی و الگوی حکمرانی شهید جمهور
گفتار ششم) خدمت صادقانه و خالصانه در سیاست داخلی
گفتار هفتم) کارنامه خدمت در حوزه بینالملل
گفتار هشتم) راهبردهای نظام اسلامی در انتخابات چهاردهم
گفتار دهم) پتانسیلها و چالشها در ساخت ایران قوی
گفتار یازدهم) رئیسجمهور آینده و پایهگذاری ایران قوی
گفتار دوازدهم) تأثیر و کارکرد مشارکت حداکثری
گفتار سیزدهم) خسارات ناشی از مشارکت نکردن در انتخابات
گفتار چهاردهم) به چه کسی رأی دهیم؟(معیارهای انتخاب اصلح)
مقدمه
گفتار اول:
مردمسالاری دینی میراث بزرگ امام(ره)
یکی از تأثیرات و تغییرات بنیادین امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی، تقویت جایگاه مردم و رجوع به آرای جامعه در قالب مردمسالاری دینی بود.
تفاوتهای موجود در انتخابات پیش از انقلاب و پس از انقلاب:
از حیث کمیت پیش از انقلاب(از 1285 تا 1354 ه. ش) 28 انتخابات، شامل 21 انتخابات مجلس شورای ملی و 7 انتخابات مجلس سنا در ایران برگزار شده است. این در حالی است که در پساانقلاب و در مدت 45 سال 42 انتخابات برگزار شده است.
از حیث کیفی تمام مسئولیتهای خرد و کلان پس از انقلاب از شورای شهر و روستا تا عالیترین مقام نظام به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از سوی مردم انتخاب میشوند.
بررسی سیر مجالس 21گانه شورای ملی و ساخت قدرت در دوره پهلوی نشان میدهد، با قدرتگیری رضاشاه و محمدرضاشاه این مجالس حالتی فرمایشی پیدا میکنند. در حالی که در جمهوری اسلامی، این رأی مردم است که نتیجه انتخابات را تعیین میکند.
منتقدان پهلوی و چهرههای مستقل، مانند سیدحسن مدرس از مجالس شورای ملی حذف و ترور شدند.
درباره نقش و جایگاه مردم در حاکمیت دینی دو ساحت و جایگاه مردم در حاکمیت دینی وجود دارد:
نقش مردم در فعلیت یافتن حاکمیت دینی: در حاکمیت دینی «نظر مردم تأمینکننده است، اما نسبت به آن انسانی که دارای معیارهای لازم است... در اسلام مردم يك ركن مشروعيتند، نه همه پايه مشروعيت... رأى مردم هم لازم است. اسلام براى رأى مردم اهميت قائل است.»[1]
نقش مردم در کارآمدی حاکمیت دینی: نقش مردم در حاکمیت دینی متوقف و محدود به مرحله تأسیس نیست، بلکه مردم در تداوم و ماندگاری این حاکمیت نیز نقش دارند. در واقع، اگر قرار است رهبر دینی در اداره جامعه توفیقی داشته و کارآمد باشد، این امر بدون همراهی و پشتیبانی مردم امکانپذیر نیست. تصریح امیرالمؤمنین علی(ع) بر این گزاره که «لا رأی لمن لایطاع»؛ [2] یعنی کسی که از او اطاعت نشود، انگار اساساً رأی و نظری ندارد، تأییدی است بر این نکته که با همراهی و اطاعت مردم است که رهبر دینی میتواند جامعه را به صورت کارآمد اداره کند.
وجوه تأثیرگذاری امام راحل(ره) بر حکمرانی و مردمسالاری
نفی طاغوت و استبداد و شکلدهی نهضت مبتنی بر پایههای دینی و حمایت مردمی؛
انطباق امور حاکمیت بر شریعت اسلامی و پایهگذاری حاکمیت مردمسالاری دینی؛
احترام به حق عامه و سپردن امور به مردم.
انتخابات از نگاه امامین انقلاب هم حق است و هم تکلیف
در نگاه اسلامی ملازمت حق و تکلیف یک قانون عام است؛ یعنی هر جا حقی وجود داشته باشد، ملازم با آن، تکلیفی نیز وجود دارد و برعکس.
انتخابات حق مردم است؛ زیرا بر اساس قانون اساسی(اصل 56) و مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران، مردم در کنار حقوقی که در زمینههای طبیعی، عمومی و... برخوردارند، در عرصه سیاست نیز از «حق تعیین سرنوشت خود و انتخاب افراد موردنظرشان برای تصدی امور» برخوردارند.
تکلیف است چون
اداره جامعه و پیشبرد امور بدون حضور، حمایت و دخالت مردم میسر نیست؛
بزنگاهی است که بتوان نقشههای دشمن را خنثی کرد.
گفتار دوم:
اهمیت انتخابات
انتخابات و رجوع به آرای مردم به منزله رکن اصیل در مردمسالاری دینی است که افزون بر کارکرد داخلی، اهمیت و کارکرد بینالمللی نیز پیدا میکند.
اهمیت انتخابات از منظر مردمسالاری دینی
تضمین و پشتوانه استقلال و هویتبخشی به مردم؛
تقویت پایههای مردمی نظام؛
ورود سلیقههای جدید و طرح دیدگاههای گوناگون؛
اعتمادزایی به نظام به واسطه سپردن امور به مردم.
اهمیت انتخابات از منظر حکمرانی
عاملی برای توسعه و تقویت کارآمدی و پویایی نظام با توجه به تلاش کاندیداها برای ایجاد رضایتمندی مردم و ارائه برنامه؛
کمک به بهبود روند اداره کشور و نظم و نسق امور از رکود، ایستایی و عدمپویایی به واسطه گردش نخبگان در انتخابات؛
روشنتر و امیدبخشتر شدن افق موجود برای حل مشکلات با روی کارآمدن افراد و نخبگان شایستهتر، کارآمدتر، پویاتر، پرتحرکتر و چالاکتر.
اهمیت انتخابات از منظر امنیت داخلی و خارجی
مصونسازی کشور در حوزههای داخلی و خارجی و تقویت بازدارندگی؛
تقویت مؤلفههای امنیت ملی در حوزه بینالملل و محیط داخلی.
اهمیت انتخابات از حیث بینالمللی
نسبت مستقیم بین کاهش فشارهای بینالمللی و حضور مردم در عرصههای داخلی؛
افزایش وجهه بینالمللی نظام به عنوان نظام مردمسالار؛
موفقیت داخلی در ایجاد مشارکت میتواند مکمل موفقیتهای اخیر در عرصه جهانی و منطقهای، مانند عملیات «وعده صادق» باشد.
اهمیت انتخابات از حیث بعد زمانی
اولین انتخابات پس از شهادت آیتالله شهید دکتر رئیسی و تلاش نظام برای نشان دادن ایران قوی به جهان؛
خنثیکننده تبلیغات ایرانهراسانه و اسلامهراسانه، به ویژه پس از جنگ شناختی و رسانهای چند سال گذشته و انتخابات اخیر در سالهای ۱۳۹۶، ۱۳۹۸، 1400 و 1402 مبنی بر جدایی ملت و جامعه از نظام و تلاش جریان رادیکال و برانداز برای دوگانهسازی مشارکت تحریم.
گفتار سوم:
انتخابات از نگاه امامین انقلاب
ولی فقیه نایب عام امام عصر(عج) و شاخص اصلی در راهبری در عصر غیبت است. در چنین شرایطی، فهم دیدگاه ولی فقیه در مسائل سیاسی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در دیدگاههای امامین انقلاب، انتخابات افزون بر وجوب شرعی، در تقابل با نظام سلطه و تقویت پایههای حکمرانی داخلی نیز مؤثر است.
مشارکت در انتخابات وظیفه هر ایرانی
اهمیت انتخابات: «این وظیفهای است الهی، وظیفهای است ملی، وظیفهای است انسانی، وظیفهای است که ما باید عمل به آن بکنیم، همهمان باید در انتخابات شرکت بکنیم. »[3]
وجوب شرعی: «تکلیفى که به همه ملت متوجه است، به زن و مرد و آن کسى که به حد رأى دادن قانونى رسیده، واجب است این مسئله که در پاى صندوقهاى تعیین رئیسجمهور حاضر بشوند و رأى بدهند. »[4]
تأثیر مشارکت در انتخابات بر آینده کشور
رابطه مشارکت و امنیت؛ «شرط اول همینطور که عرض کردیم، شرکت همگان است؛ همه بیایند. بنده در صحبت قبلی هم این را به همه گفتم که آن کسانی که ممکن است نسبت به نظام جمهوری اسلامی هم حتی مسئله داشته باشند، نسبت به امنیت کشور که دیگر مسئله ندارند، نسبت به اقتدار کشور که دیگر مسئله ندارند. خب، امروز این نظام، امنیت کشور را حفظ کرده است.»[5]
رابطه مشارکت و اقتدار: «انتخابات میتواند برای کشور و ملت ما یک وسیله مصونیت و یک نمودار اقتدار باشد.»[6]
تحدی به دنیای لیبرال دموکراسی؛ «آنها میخواهند بگویند مردمسالاری منحصر در ماست. نمیتوانند این را تحمل کنند که یک نظام اسلامی و دینی، با ارزشهای والای ایمانى خود بتواند مردمسالاری را اینطور نهادینه کند.»[7]
انتخابات پایهگذار ایران قوی؛ «اگر ملت ایران، خوب، قوی، جازم و عازم وارد میدان بشود و صندوقهای رأی را از رأی خود و عزم خود پُر کند، ایران خواهد بالید، جمهوری اسلامی خواهد بالید و افتخار خواهد کرد.»[8]
راهبرد دشمنان در انتخابات
انحراف در انتخابات: «توجه دارید که دشمنان اسلام در نظر دارند کاری بکنند که انتخابات درست صورت نگیرد و از دست مسلمانها و متعهدین خارج شود.»[9]
انتخابات بیرونق: «آنها میخواهند انتخابات بی رونق باشد و مردم در انتخابات شرکت نکنند.»[10]
تبلیغ بیاعتنایی ملت به انتخابات: «آنها میخواهند مردم را نسبت به انتخابات دلسرد، بیاعتماد و بیاعتنا کنند.»[11]
رابطه معکوس مشارکت و فشارهای اقتصاد: «اگر بخواهیم فشارهای اقتصادی دشمنان یعنی تحریم و دیگر فشارها کاهش یابد و رفع شود، باید حضور در انتخابات افزایش یابد.»[12]
وظایف مردم در زمان انتخابات
دعوت همگانی برای مشارکت: «این حرف اول من و مهمترین حرف من در همه دورههای انتخابات بوده است، الان هم هست: شرکت همگانی و بانشاط مردم.»[13]
اهمیت شرکت با بصیرت: «مردم با بصیرت، با فکر وارد بشوند و انسانهای صالح را انتخاب بکنند.»[14]
اهمیت کیفیت رأی:«در انتخابات جمعه، اصل، مشارکت و بعد از آن نوع انتخاب است.»[15]
پرهیز از وحدتشکنی: «هیچ مانعی ندارد که شما به یکی علاقهمند باشید، بنده به یکی دیگر علاقهمند باشم؛ شما به او رأی دهید، من به دیگری رأی دهم؛ بالاخره اکثریتی هست، اقلیتی هست، ضابطهای هست، قانونی هست؛ بر طبق آن عمل خواهد شد. آحاد مردم با هم کدورت بیجا درست نکنند، به خاطر اینکه این به آن علاقهمند است، این به آن علاقهمند است؛ خب، باشند.»[16]
بیاعتنایی به زبانهای بیتقوا: «دشمن کار خودش را دارد میکند؛ علیه کسی، علیه کسانی، و بیشتر از همه علیه خود انقلاب و نظام و انتخابات لجنپراکنی میکند. البته حنجرههای بیتقوایی هم در داخل وجود دارد. در داخل، متأسفانه زبانهای بیتقوا، قلمهای بیتقوا و حنجرههای بیتقوایی هستند که همان حرفهای دشمن را که به قصد نومید کردن و افسرده کردن مردم گفته میشود، تکرار میکنند؛ آحاد مردم به اینها نباید اعتنائی کنند.»[17]
حضور به وقت و پرشور: «شرکت در انتخابات، یک عمل صالح است؛ این عمل صالح را باید با شوق و به وقت انجام داد... انسان مؤمن و خردمند کار را در وقت خود انجام میدهد.»[18]
گفتار چهارم:
نقش و جایگاه رئیسجمهور در ساختار اجرایی کشور
به طور طبیعی، برای بررسی وظایف و اختیارات رئیسجمهور، مهمترین سند، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که در آن به طور صریح به جایگاه و وظایف رئیسجمهور پرداخته شده است. اصول مرتبط با شرح وظايف رياستجمهوري، شامل اصول 113 تا 155 قانون اساسی است که در ادامه آنها را شرح میدهیم.
عالیترین مقام اجرایی کشور
عاليترين مقام رسمي كشور پس از مقام رهبري طبق اصل 113 قانون اساسی؛
پاسخگویی به ملت به عنوان بالاترین مقام قوه مجریه به ملت و رهبر و مجلس شوراي اسلامي بر مبنای اصل 122.
مسئول اجرای قانون اساسی و قوانین عادی
پاسداری از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طبق اصل 13 قانون تعیین حدود وظایف و اختیارات و مسئولیتهای ریاستجمهوری اسلامی ایران؛
اجرای قانون اساسی از طریق نظارت، کسب اطلاع، بازرسی، پیگیری و بررسی اقدامات لازم بر اساس 113 قانون اساسی؛
حق اخطار و تذکر به قوای سهگانه کشور و اعلام آمار موارد توقف، عدم اجرا و نقض و تخلف از قانون اساسی با تصمیمات متخذه و اطلاع مجلس شورای اسلامی.
مسئول اداره روابط خارجی
امضاي عهدنامهها، مقاولهنامهها، موافقتنامهها و قراردادهاي دولت ايران با ساير دولتها و همچنين امضاي پيمانهاي مربوط به اتحاديههاي بينالمللي پس از تصويب مجلس شوراي اسلامي مطابق اصل 125 قانون اساسی؛
تعیین سفرا و پذیرش سفرای خارجی اصل 128 قانون اساسی.
مسئول امور برنامه و بودجه طبق اصل 126 قانون اساسی
تعیین وزرا و ریاست هیئت وزیران در اصل 133 قانون اساسی.
اختیار تدوين آييننامههاي اجرايي قوانين با هیئت وزیران بر طبق اصل 138 قانون اساسی.
طبق اصولی مانند اصل 129 قانون اساسی و براساس وظیفه صلح دعاوي راجع به اموال عمومي و دولتي، حیطه وظایف و اختیارات رئیسجمهور و قوه مجریه حتی فراتر از مسائل اجرایی است.
مسئولیت شوراهای عالی، مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای بازنگری قانون اساسی، شورای عالی امنیت ملی(طبق اصل 176 قانون اساسی)، شورای عالی فضای مجازی و... .
گفتار پنجم:
سیره شخصی و الگوی حکمرانی شهید جمهور
خصوصیات شخصیتی شهید رئیسی
شهید آیتالله سیدابراهیم رئیسی درعرصه ولایتمداری با امام(ره) و رهبر معظم انقلاب نسبت مراد و مریدی داشت و همه تلاشش این بود که خود را ذیل امر ولایت معرفی کرده و منویات و سیاستهای ابلاغی نظام اسلامی و رهبر معظم انقلاب را پیاده کند.
مصداق بارز فروتنی در برابر جامعه در بیان امیرالمؤمنین(ع) که فرمودند: «وَ اخْفِضْ لِلرعِیةِ جَنَاحَکَ»؛ پر و بالت را برابر رعیت بگستران.
خوشرویی با جامعه به مصداق «وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَکَ»؛ و با خوشرویى برخورد کن.
خارج نشدن از چارچوب اخلاقی با رعایت این نکته امیرالمؤمنین(ع) که فرمودند: «وَ أَلِنْ لَهُمْ جَانِبَکَ»؛ و با ملایمت رفتار نما.
سعه صدر: روش برخورد شهید آیتالله رئیسی اخلاق اسلامی بود، او نه تنها نیش و کنایه، طعنه و نقد و بداخلاقی مخالفان را تحمل میکرد؛ بلکه در برابر اهانت و تهمت آنان سعه صدر به خرج میداد و پاسخ منطقی و اخلاقی داشت، حتی عیب و نقص مخالفان را به رخ نمیکشید.
روحیه جهادی: تلاش و کوشش شبانهروزی و خستگیناپذیری از ویژگیهای شهید آیتالله رئیسی بود.
اخلاص و صداقت: اساس عمل ایشان اخلاص و صداقت بود، از هوای نفس، حب مقام و ریاست به دور بود.
اخلاق حکمرانی
استفاده نکردن از برخی حربههای متداول در سیاسیون و تلاش برای اقدام بر اساس سه معیار رضایت الهی، پیگیری سیاستهای نظام و رهبر معظم انقلاب و رضایت مردم به منزله صاحبان اصلی انقلاب؛
کار بیوقفه و استفاده از تمام ظرفیتها برای پیشرفت و تعالی کشور؛
اعتقاد واقعی به شعار ما میتوانیم با توکل بر خدا و اعتقاد به داشتهها و توانمندیهای نظام اسلامی؛
اتخاذ مواضع انقلابی و برجسته کردن شعارهای اسلام و انقلاب مانند دفاع از آرمانهای انقلاب در مجامع عمومی مانند سازمان ملل متحد؛
نظارت میدانی مستمر و سرعت عمل در مواجهه با حوادث و سوانح، به ویژه حوادثی که نیازمند همدلی، همدردی و کمک به مستضعفان بود؛
تلاش برای امیدزایی و پرهیز از سیاهنمایی به عنوان پادگفتمان جریان تحریف؛
تلاش برای همافزایی بین قوا و پرهیز از ایجاد تنشهای بیحاصل به مثابه حربه برخی سیاسیون در سالهای اخیر؛
مسئولیتپذیری و دوری از بهانهتراشی: «ما در اینمدت از مسئولین محترم دولتی نشنفتیم که بگویند نمیگذارند کار کنیم، اختیار نداریم، اختیارات دست ما نیست.»[19]
تکیه بر ظرفیتهای داخلی کشور که نتایج آن را در پیشرفت کشور با وجود تحریمها و کارشکنیهای آمریکا شاهد بودیم؛
تلاش برای افزایش تحرک در سیاست خارجی کشور و متوازن کردن دیپلماسی کشور؛
اوج گرفتن مبارزه با فساد و نداشتن خطوط قرمز ساختگی و کاذب در مواجهه با مفاسد.
3- ضرورت تداوم راه و سیره شهید رئیسی
شهید رئیسی به عنوان نفر اول اجرایی کشور، در سه سال دوره خدمت، توانست سطح ارتباط میان نظام و بدنه اجتماعی را که در دهه ۹۰ آسیب دیده بود، ترمیم کند و به سطح مورد انتظار جامعه از نظام اسلامی ارتقا دهد. این دستاورد به دنبال خود، توقع اجتماعی را نسبت به فرد جایگزین بالا میبرد و مردمی بودن، پرهیز از تنشزایی در ساختار، متمسک به اخلاق و رعایت قوانین و... ضرورتهایی است که باید در رئیسجمهور آینده تداوم یابد.
4- الزامات تداوم راه و سیره شهید رئیسی
آگاهیسازی نسبت به این امر که تداوم راه شهید رئیسی در سلوک شخصیتی و مدیریتی، راه مناسبی برای پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی ایران و عبور از موانع و مشکلات است؛
گفتمانسازی از شیوه حکمرانی شهید رئیسی؛
برجستهسازی منش و الگوهای رفتاری شخصیتی ایشان هم در حوزه زندگی شخصی و هم در عرصه عمومی؛
استخراج شاخصهها و معیارهای سنجش رفتاری از شیوه حکمرانی مردمی شهید آیتالله رئیسی؛
به تصویر کشاندن فعالیتها و اقدامات سازنده ایشان در مدت کوتاه در رسانه ملی و فضای مجازی؛
تأکید بر انتخاب فردی برای ریاستجمهوری که اصلحترین فرد برای تداوم راه شهید رئیسی باشد؛
تعمیم ویژگی رفتار فردی و اجتماعی شهدای خدمت به عنوان الگو؛
تأکید بر اینکه شهید خدمت آیتالله رئیسی به الگوی عینی برای مدیران و دولتهای آینده تبدیل شده است که قضاوت و ارزشیابی مردم از عملکرد مسئولان و دولت آینده بر آن اساس صورت خواهد گرفت؛
خلق مشارکت حداکثری که مکمل حماسه بدرقه شهیدان خدمت خواهد بود؛
تلاش برای انتخاب رئیسجمهوری با آرای بالا که منجر به افزایش اعتبار و منزلت ملت ایران در عرصه بینالمللی میشود؛
تلاش برای انتخاب یک رئیسجمهور «فعال، پرکار، پر انگیزه، امیدوار و آگاه و معتقد به مبانی انقلاب» از سوی ملت ایران در انتخابات هشتم تیرماه؛
مردمیسازی حکمرانی و پیادهسازی الگوی جدید حکمرانی از جنس مردمی به وجود آمده که فرصت بسیار عظیمی را برای ملت ایران ایجاد کرد؛
توجه و بهرهگیری از ظرفیتهای عظیم انسانی، به ویژه جوانان و نخبگان تحصیلکرده بر اساس شایستهسالاری.
گفتار ششم:
خدمت صادقانه و خالصانه در سیاست داخلی
خدمات آیتالله رئیسی در قوه قضائیه
برخورد قاطع و بدون اغماض با مفسدان اقتصادی؛
تدوین و نهایی کردن سند تحول قضایی؛
هوشمندسازی قوه قضائیه؛
تلاش در جهت ارتقای عدالت قضایی؛
برخورد با دانهدرشتهای اقتصادی؛
اصلاح ساختار قوه قضائیه با سرکشیهای سرزده و بدون اطلاع قبلی از دادگاهها و دادگستریها؛
تقلیل 6۳ حساب قوه قضائیه به ۵ حساب؛
برخورد با فساد درون قوه قضائیه.
تجلیل رهبر معظم انقلاب: زحمتها، تلاشها و اقدامات آیتالله رئیسی در قوه قضائیه سبب شد تا رهبر معظم انقلاب درباره فعالیتهای ایشان در قوه قضائیه بفرمایند: «حرکت جناب آقای رئیسی در قوه قضائیه مصداق همان چیزی بود که ما همیشه تکرار میکنیم یعنی «حرکت جهادی»؛ حرکت جهادی، یعنی جدی، شبانهروزی، پُرتلاش، پُرانگیزه. »[20]
دولت سیزدهم در سیاست داخلی
جبران کسری بودجه؛ در مدتزمان فعالیت دولت انقلابی کسری بودجه به ۳۵۵ هزار میلیارد تومان در سال 1403 کاهش پیدا کرد. [21]
کاهش نقدینگی و پایه پولی؛ نرخ رشد نقدینگی از 42 و هشت دهم درصد مهرماه 1400 با حدود 15 درصد کاهش، در پایان تیرماه 1402 به 27 و نیم درصد رسیده که سطوح ماهانه آن نیز همچنان نزولی است.
رشد اقتصادی؛ میانگین رشد اقتصادی دولت سیزدهم بیش از هفت برابر چهار سال دولت قبل بوده است.
تلاش در جهت کاهش میزان تورم؛ دولت سیزدهم در شرایطی سر کار آمد که تورم نقطهبهنقطه در سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۶۰ درصد بود؛ اما از ابتدای سال ۱۴۰۲ و از فروردینماه، مجموعه تدابیر اقتصادی داخلی و گشایشها و دیپلماسی فعال در حوزه خارج از کشور سبب شد تورم نقطهبهنقطه به زیر ۴۰ درصد و تورم ماهانه به دو درصد در خرداد و تیرماه برگردد.
بیکاری: دولت سیزدهم در سال 1402 موفق شد کمترین میزان بیکاری در حداقل دو دهه اخیر را ثبت کرده و آن را به ۸/۱ درصد برساند.
تلاش جدی و مستمر در جهت تحول در نظام مالیاتی؛
رشد تجارت خارجی و صادرات غیرنفتی؛ بر اساس آمار بازرگانی خارجی گمرکی در سال 1400 ارزش صادرات و واردات گمرکی به ترتیب ۵۳ میلیارد و 200 میلیون و 59 میلیارد و 700 میلیون دلار بود که در مقایسه با سال قبل از آن به ترتیب 9 و هفت دهم و ۱۲ و شش دهم درصد افزایش را نشان داد.
افزایش تولید و صادرات نفت؛ در دولت انقلابی صادرات نفت از حدود روزانه 763 هزار بشکه سال 1400 به روزانه یکمیلیون و ۵۶۰هزار بشکه نفت در سال جاری رسید. [22]
افزایش سرمایهگذاری خارجی؛ رکورد بیشترین سرمایهگذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر در دولت انقلابی ثبت شد. [23]
تلاش جدی و گسترده در جهت احیای کارخانهها و معادن؛ بر اساس آخرین آمار دولت سیزدهم تا اردیبهشت 1403، 8770 واحد تولیدی را احیا کرد.
تمسک به ارزشهای اساسی انقلاب؛ گفتمان آیتالله رئیسی تکیه بر روی ارزشهای اساسی انقلاب( عدالت، مبارزه با فساد و...) برجسته بود.
دولت آیتالله رئیسی در جمع مردم بودن را در دستور کار خود قرار داده بود. این مسئله موجب افزایش مقبولیت نظام اسلامی در میان مردم میشود.
زنده کردن امید و اعتماد در مردم؛
فصلالخطاب قرار دادن بیانات رهبری در امورات اجرایی دولت.
حذف ارز رانتی ۴۲۰۰ و رفع موانع تولید، مقدمهسازی برای شفافسازی اقتصاد و حرکت به سمت تولید رقابتی.
جلوگیری از قاچاق گسترده آرد با ایجاد سامانه یکپارچه مدیریت آرد و ثبت و رصد خرید آرد از سوی نانوایان، فروش آن در کارخانجات و حمل و نقل آرد در کشور.
تلاش دولت برای حل ناترازی انرژی با بهرهبرداری از 6 نیروگاه برق با ظرفیت ١٠٢۶ مگاوات و افزایش 6 هزار مگاواتی تولید برق در یک سال.
تسهیل صدور مجوز کسبوکارها: فعال شدن پایگاه ملی مجوزها یکی از اقدامات مهم دولت بود. این پایگاه از سال ۱۳۸۶ طبق ماده 7 قانون اجرایی شدن اصل 44 باید فعال میشد؛ اما عملاً به دلیل تعارض منافع دولتیها تحقق پیدا نمیکرد.
افتتاح پروژههای نیمه تمام: اولویت جدی دولت که از روزهای اول رئیسجمهور اعلام کرد، تکمیل پروژههای ناتمام بود. برای همین در طول این 33 ماه بسیاری از پروژههای زمین مانده تکمیل و افتتاح شد. متروی پرند پس از هجده سال، فرودگاه سقز پس از ۲۰ سال، آزادراه شیراز اصفهان پس از سیزده سال و دهها پروژه دیگر نظیر چالشهای آبی از جمله این موارد است.
گفتار هفتم:
کارنامه خدمت در حوزه بینالملل
خدمات دولت انقلابی در سیاست خارجی:
تغییر پارادایم ذهنی و رویکرد دولت در توجه به ظرفیتهای همه کشورهای جهان و تکثر و تعدد زمینهای بازی در روابط بینالملل و استفاده از ظرفیتهای توأمان شرق، غرب و کشورهای منطقه.
تقویت و تثبیت مفهوم اقتصاد در دیپلماسی را هم میتوان از دیگر اقدامات دولت سیزدهم در راستای تأمین منافع کشور ارزیابی کرد. در هر سفر خارجی، رئیسجمهور به کشورهای مختلف و البته دارای بستر مناسب، گروهی از تجار و تولیدکنندگان و صاحبان شرکتهای دانشبنیان با او همراه بودند تا از فرصت حضور رئیسجمهور بهره گرفته و تولیدات خود را به جهان عرضه کنند.
تحرک در سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی دولت و افزایش محسوس تعداد رایزنهای اقتصادی در کشورهای خارجی.
سیاست ارتباط با همسایگان و توسعه روابط تجاری با اغلب آنها با هدف تقویت دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم.
از سرگیری روابط با کشورهای منطقه، از جمله عربستان سعودی و تلاش برای مدیریت تنش با وجود پایبندی بر اصول اساسی جمهوری اسلامی بر مبنای سه اصل «عزت»، «حکمت» و «مصلحت»؛
سیاست ارتباط مؤثر، متعدد و متنوع با کشورها در قارههای گوناگون؛
افزایش GNP(تولید ناخالص ملی)کشور از طریق توسعه کشت و ایجاد پالایشگاههای فرا سرزمینی؛
گسترش پیمانهای پولی و مبتنی بر ارزهای ملی؛
عضویت در بلوکبندیها و پیمانهای جدید منطقهای با اعتقاد به نظام در حال تحول جهانی و لزوم اتخاذ سیاستهای مبتنی بر نظم نوین جهانی: برای نمونه، عضویت دائم در شانگهای پس از 15 سال عضویت به صورت ناظر سازمان همکاریهای شانگهای یکی از بزرگترین، مهمترین، وسیعترین و ثروتمندترین سازمانهای منطقهای جهان است و نقش بسیار مهمی در مناسبات تجاری و امنیتی جهان بازی میکند.
از سرگیری سواپ گازی ایران، ترکمنستان و آذربایجان پس از پنج سال توقف؛
راهاندازی کریدور شمالـ جنوب: برنامه کشور ترانزیت 20میلیون تنی در کوتاهمدت(یکسال) و ترانزیت 50میلیون تنی در بلندمدت با درآمدزایی 50 میلیارد دلار است. ایران قصد دارد با توسعه زیرساختها و همچنین تسهیل قوانین، دستیابی به این درآمد را ظرف چند سال آینده عملیاتی کند؛
عضویت دائم ایران در این سازمان فرصتهای بسیاری برای کشورمان ازجمله در زمینه اقتصادی ایجاد میکند و موجب رشد صادرات کشورمان به کشورهای عضو این پیمان شده است؛
سیاست دیپلماسی فعال پس از عملیات وعده صادق با هدف حمایت از گفتمان و اندیشه مقاومت در دیپلماسی رسمی و دیپلماسی عمومی با حضور وزیر خارجه شهید دولت سیزدهم «دکتر حسین امیرعبداللهیان»؛
استمرار مذاکرات با کشورهای غربی در عین تلاش برای شرطی نشدن فضای داخلی از مذاکرات و تقویت همزمان ساخت داخلی برای موفقیت و ایجاد دست برتر؛
تلاش برای کسب و افزایش قدرالسهم جمهوری اسلامی از بازارهای مغفول مانده، مانند آفریقا با سفر تیرماه 1402 شهید جمهور به سه کشور کنیا، اوگاندا و زیمبابوه؛ با لحاظ این نکته که آفریقا گنج نهفته زمین و غنی از منابع طبیعی و فرصتهای بیشمار سرمایهگذاری است.
تمجید با تقدیر: مجموعه اقدامات و دستاوردهای دولت انقلابی در مدتزمان کمتر از سه سال، موجب تمجید رهبر معظم انقلاب از شهید آیتالله رئیسی شده بود. امام خامنهای در این زمینه در دیدار با هیئت دولت در سال گذشته فرمودند: «لکن در مورد این دولت، علاوه بر کمک، بنده با نگاه به این دو ساله میخواهم تمجید هم بکنم؛ یعنی آنچه تا امروز در این دو سالی که این دولت بر سر کار بوده از عملکرد دولت مشاهده کردهایم، مستوجب این است که ما تقدیر کنیم و تمجید کنیم از دولت.»
گفتار هشتم:
راهبردهای نظام اسلامی در انتخابات چهاردهم
رهبر معظم انقلاب در فروردین ماه سال گذشته یک راهبرد چهارگانه را برای برگزاری یک انتخابات سالم، ایمن، رقابتی و پرشور اعلام کردند. این راهبرد چهارگانه در کنار تأکید ایشان بر رعایت خلاق انتخاباتی، میتواند برای ما یک پنج ضلعی راهبردی را مشخص کند.
راهبردهای انتخاباتی در تیرماه 1403
حضور گسترده و حداکثری مردم(مشارکت)؛
برگزاری امن انتخابات(امنیت)؛
رقابتی بودن انتخابات؛
سلامت انتخابات؛
رعایت اخلاق انتخاباتی.
الزامات و راهکارهای برگزاری امن انتخابات
اشراف اطلاعاتی و مقابله با برنامهها و اقدامات بیثباتسازی؛
اهتمام به انتخابات به منزله یک اصل ملی و پرهیز از دامن زدن به مسائل و اختلافات محلی و قومیتی؛
استفاده از ظرفیتهای نیروی انتظامی، سپاه و بسیج برای برگزاری یک انتخابات ایمن و به دور از هرگونه مشکل و معضلی.
راهکارهای تقویت رقابت در انتخابات
تبلیغات سالم و به دور از تهمتزنی و افترازنی و شبههپراکنی؛
رقابت بدون شکستن و هتک قواعد اخلاقی و با حفظ وحدت ملی و محلی، به ویژه در مناظرات.
برخی راهکارهای افزایش مشارکت در انتخابات
تلاش همه جریانها و گروههای سیاسی برای مشارکت حداکثری؛
استفاده از ظرفیتهای دولتی، حاکمیتی و مردمی برای داغتر کردن بحث انتخابات در فضای عمومی جامعه؛
تبلیغات گسترده و دعوت از عموم افراد برای مشارکت در انتخابات؛
تبیین نقشه دشمن برای کاهش مشارکت و در ادامه کاهش اقتدار ایران در منطقه و بینالملل و نفی راهبرد «ایران قوی»؛
رقابت سالم کاندیداها که در نهایت به مشارکت منجر میشود؛
تقویت روح امید و نشاط اجتماعی در جامعه.
سلامت انتخابات
انجام صحیح و شفاف و اصولی فرآیند انتخابات از سوی متولیان حوزه انتخابات؛
شفافیت در تبلیغات، میتینگهای انتخاباتی نامزدها، هزینههای انتخاباتی نامزدها و...؛
مراقبت و محافظت از تک تک آرای مردم به عنوان حقالناس؛
تبیین سازوکارهای اجرایی و نظارتی در انتخابات ایران به عنوان ضامن سلامت انتخابات.
اخلاق انتخاباتی
تبیین اهمیت اخلاق در حکومت دینی و لزوم آرامشدهی به جامعه با رعایت موازین اخلاقی؛
تبیین این نکته که در انتخاباتهای اخیر، به ویژه انتخابات مجلس دوازدهم شاهد این بودیم که تخریب و رفتارهای غیر اخلاقی و سلبی کاملاً نتیجه عکس میدهد.
هزینهسازی برای کاندیداهایی که اخلاق انتخاباتی را رعایت نمیکنند.
نهم:
ضرورت ساخت ایران قوی
«ضرورت ساخت ایران قوی و قوی شدن» را میتوان مسئلهای دانست که به فراخور شرایط کشور در بیش از یک دهه اخیر، به عنوان راه مقابله با دشمن از سوی رهبر معظم انقلاب مورد توجه جدی قرار گرفته است.
ایران قوی به مثابه کلان مسئلهای در ایران معاصر
آغاز ضعف و زوال ایران از قبل از دوره معاصر با شکست ایران در جنگ با روسیه و تحمیل ترکمنچای بر ایران؛
ناکامی اصلاحات دولتمردان و نهضتهای مردمی در ایران معاصر در تحقق ایران قوی؛
تداوم مؤلفههای عدم شکلگیری ایران قوی با وجود دستاوردهای بینظیر انقلاب اسلامی.
پیامدهای ضعف ایران در دوره معاصر
نقض استقلال و تمامیت ارضی کشور در تمامی برهههای قبل از انقلاب اسلامی؛
ایجاد ناامنی، قحطی و عدمتوسعهیافتگی ایران؛
ناپایداریسازی شرایط در ایران از سوی قدرتهای بزرگ؛
تضعیف احساس عزت ملی ایرانیان؛
ناکام گذاشتن نهضتهای مردمی در ایران معاصر، مانند نهضت مشروطه و نفت که هر دو با دخالت خارجی ناکام مانده و سرنگون شدند؛
دستنشاندگی حکومتها در ایران و تبدیل شدن عنصر مداخله خارجی به مهمترین رکن تعیینکننده سرنوشت کشور.
ایران قوی مطالبه رهبر حکیم انقلاب: «ملت ایران باید خود را قوی کند؛ این حرف من است... اگر یک ملتی به خود نیاید، خود را قوی نکند، دیگران به او زور میگویند... بعضی ملتها هستند که امیدی وجود ندارد که بخواهند در خود آن نیرویی را که بتوانند مقابله کنند با زورگویان و گردنکلفتهای عالم، ایجاد کنند؛ اما ملت ما اینجور نیست؛ ملت ما به سمت اقتدار ملی هم راه افتاده است و راه زیادی پیموده است. »[24]
ضرورت ساخت ایران قوی
علاج دشمنی استکبار و خنثیسازی جنگ ترکیبی، بهویژه در بعد اقتصادی مانند تحریمها؛
پاسخگویی به عمده مسائل ایران در دو قرن اخیر؛
آسیبپذیری ملی به دلیل ضعفهای بخشی در کشور بهویژه در حوزه اقتصاد؛
لازمه تأمین روزافزون عزت ملی؛
دشمنی استکبار با مؤلفههای قدرت ایران و هراس بنیادین آن از شکلگیری ایران قوی؛
لازمه نقشآفرینی در نظم نوین بینالمللی؛
تأسی به منطق قرآنی مانند «و اعدوا لهم مااستطعتم من قوه...»؛
لازمه تحقق افق آرمانی و تمدنی انقلاب اسلامی.
تأثیر انتخابات بر ساخت ایران قوی
انتخابات حلقه واسط بین ظرفیتهای اجتماعی و ساختار حاکمیت است و افزایش مشارکت موجب افزایش همگرایی و وحدت در کشور میشود؛
انتخابات موجب افزایش قدرت نرم کشور و افزایش وجهه بینالمللی نظام میشود؛
مشارکت در انتخابات موجب کاهش فشارهای دشمنان و تغییر رویکرد آنها از واگرایی به همگرایی میشود؛
افزایش ضریب امنیت ملی داخلی و خارجی با افزایش مشارکت؛
امیدزایی در جامعه به عنوان قوای محرکه به منظور پیشرفت و ساخت ایران قوی.
نقش رئیسجمهور و قوه مجریه در تحقق ایران قوی
گرهگشایی از امورات جاریه کشور و مردم با حل و رفع چالشهای زندگی روزمره، برای نمونه شهید رئیسی با حضور میدانی خود در کارخانهها و واحدهای تولیدی، از مسائل این حوزه گرهگشایی کرد؛
اجرای دقیق و درست قوانین با حضور میدانی، پیگیری، نظارت و سرکشی؛
ارائه لوایح گرهگشا در حل مشکلات اساسی جامعه و کشور، مانند تولید، اشتغال، تورم، مسکن و...؛
الگوسازی انقلابی در خدماترسانی به مردم و احیای شعارها و ارزشهای انقلابی؛
هماهنگی و همدلی با قوای دیگر با پرهیز از ایجاد حواشی و جنجالها؛
اصلاح ساختار بودجه و بودجهریزی با اموراتی، مانند کاستن از بار هزینهها، افزایش درآمدهای دولت، تقویت تولید و... ؛
فعالسازی منابع درآمدی جدید با استفاده از ظرفیتهای مغفول یا نیمهفعال در کشور، فعالسازی ظرفیتهای کریدوری ایران، توسعه روابط با همسایگان و... ؛
تقویت دیپلماسی کشور، ایجاد توازن در ارتباطات فراملی و پرهیز از وابستگی مطلق به یک بلوک، خنثیسازی و دور زدن تحریمهای ضدایرانی، افزایش سطح دیپلماسی اقتصادی کشور و...؛
مبارزه با فساد با هدف تضمین سلامت اداری و اقتصادی در کشور و احیای امید.
گفتار دهم:
پتانسیلها و چالشها در ساخت ایران قوی
جمهوری اسلامی ایران با موقعیت راهبردی، در دنیای معاصر همواره در معرض انبوهی از تهدیدات در سطوح ملی، منطقهای و فرامنطقهای است. آنچه بیش از هر چیز دیگر برای تأمین امنیت ملی کشور در آستانه انتخابات لازم بهنظر میرسد، توجه ویژه به شناسایی و احصای تهدیدات امنیت ملی کشور و تلاش برای مقابله با این تهدیدات است. موضوع مهمتر اینکه قرار گرفتن در آستانه انتخابات، ایجاب میکند تا تحلیلی جامع و شناختی صحیحی از وضعیت موجود برای تحقق بخشیدن به راهبردهای اعلامی از سوی رهبری، داشته باشیم.
1- پتانسیلهای بینالمللی ساخت ایران قوی
پایان یافتن توان هژمونیک ایالات متحده به واسطه مسائلی، مانند دوقطبی و اختلافات جدی در سیاستگذاران و جامعه ایالات متحده، مانند جنبش دانشجویی اخیر، کاهش حوزه تأثیرگذاری و خارج شدن بازیگران نیابتی از سیطره غرب، کاهش محبوبیت آمریکا در افکار عمومی و افول قدرت نرم، درگیری و مشغول بودن در چند جبهه نزاع، کم اثر شدن تحریمها و سیاست فشار حداکثری علیه ملت ایران، افزایش توان برخی قدرتهای جهانی و پیمانهای بینالمللی در مقابل غرب، مانند شانگهای، بریکس و... ؛
کاهش توان رژیم صهیونیستی در تحولات منطقه با مواردی مانند بحرانهای داخلی رژیم و تغییر پنج کابینه طی چهار سال گذشته، از بین رفتن توان بازدارندگی و قدرت نظامی رژیم، کاهش قدرت نرم و بسیج افکار عمومی علیه این رژیم پس از حملات وحشیانه به مردم غزه در نبرد طوفانالاقصی، شکست پیمان صلح ابراهیم و روند عادیسازی با کشورهای مسلمین و حاکمان مرتجع منطقه، افزایش قدرت گروههای مقاومت و همگرایی این گروهها در مواجهه با رژیم صهیونیستی، تأثیر عملیات وعده صادق در افزایش بازدارندگی جمهوری اسلامی و شکست رژیم و... ؛
کاهش قدرت تجزیهطلبان و براندازان نظام اسلامی بر اساس مؤلفههایی، مانند قرار گرفتن در موقعیت تحقیر و شکست پس از اغتشاشات سال ۱۴۰۱، خلأ گفتمان مؤثر و چندپارگی گفتمانی از تجزیهطلبی کومله تا سلطنتطلبی پهلوی، نبود رهبریت واحد و توانمند به منظور حل اختلافات و اتحاد ذیل یک امر واحد، سلب اعتماد کشورهای غربی از توانمندی اپوزیسیون در براندازی نظام، اختلاف و افتراق گسترده در اپوزیسیون به واسطه افتراق فکری و تضاد منافع، سلب امنیت از گروههای تجزیهطلب، به ویژه پس از رفتار اقتدارآمیز نظام در مواجهه با گروهکهای تروریستی شرق و غرب کشور، دستگیری افرادی مانند جمشید شارمهد و... ؛
افزایش دیپلماسی اقتصادی کشور و بالا رفتن سطح مبادلات تجاری بینالمللی، افزایش روابط با کشورهای همسایه با روی کار آمدن دولت سیزدهم و... ؛
نفوذ در حیاط خلوت دشمن با توجه به حضور مؤثر ایران در آمریکای جنوبی؛
ایجاد تغییرات محسوس و معنادار در جهتگیری دولت در مسائل داخلی و مسائل جهانی و تعدد زمینهای بازی در روابط بینالملل و استفاده از ظرفیتهای توأمان شرق، غرب و کشورهای منطقه که منجر به برخی موارد مانند افزایش فروش نفت کشور و بهبود درآمدهای دولت شده است.
2- پتانسیلهای داخلی در ساخت ایران قوی
اصلاح برخی رویکردهای داخلی مانند اصلاح و تقویت قوانین مربوط به مالیاتها، صدور مجوزها، کنترل تقاضای کاذب در بازارهای مالی، قانون حذف ارز ترجیحی و... ؛
تغییرات مثبت در بسیاری از شاخصهای کلان اقتصادی مانند جذب سرمایهگذاری، کنترل نقدینگی، امید به زندگی، رشد تولید ناخالص داخلی، فاصله طبقاتی( ضریب جینی)، اشتغال، بهبود فضای کسبوکار و... منطبق بر دادهها و آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار؛
معطوفسازی ساخت درونی کشور در دولت سیزدهم بر داشتههای داخلی، مانند ظرفیت نخبگانی، پتانسیلهای اقتصادی و... ؛
وجود فرهنگ غنی مبتنی بر تمدن اسلامی ـ ایرانی؛
داشتن نیروی انسانی مستعد با وجود ۳۶ میلیون نفر در سنین میانه ۱۵ و ۴۰ سالگی، نزدیک به ۱۴ میلیون نفر دارای تحصیلات عالی و رتبه دوم جهان در دانشآموختگان علوم و مهندسی؛
تقویت امید در کشور با مردمیسازی رفتار در دولت سیزدهم، رفتارهای مردمی قوه قضائیه، حضور جهادی فرماندهان نیروهای مسلح در مصائب و مشکلات جامعه و... .
3- برخی آسیبها و چالشهای پیش روی ساخت ایران
معطوفسازی ساخت درونی کشور در دهه نود به حوزه سیاست خارجی و شرطیسازی اقتصاد؛
کاهش قدرت خرید و توان معیشتی مردم و نیاز جدی به اصلاحات و تغییر شرایط در درآمد سرانه بر حسب قدرت خرید جامعه؛
نیاز به اصلاح شاخصهای روبنایی اقتصادی، مانند تورم، نظارت بر بازار و...؛
ناترازی در حوزه تأمین انرژی، مانند بنزین، گاز و برق و نیاز کشور به تصمیمگیری و قانونگذاری کارشناسی شده است؛
نیاز به تصمیمات راهبردی و کارشناسی در سطوح خرد و کلان کشور و جلوگیری از تصمیمات جزیرهای؛
لزوم احیای اعتماد مردم به عنوان سرمایههای اصلی نظام؛
لزوم تغییر ادراک جامعه از فساد در کشور، رفع برخی رفتارهای متناقض و ناهماهنگ با ارزشهای اعلامی و...
گفتار یازدهم:
رئیسجمهور آینده و پایهگذاری ایران قوی
انتخابات و ایران قوی
سه مؤلفهای که اکنون سبب عدمشکلگیری ایران قوی هستند، عبارتند از: ضعف آگاهی، ضعف تولید و روشنفکران غربزده؛
میان این سه رابطه علت و معلولی برقرار است؛ تا زمانی که نسخه روشنفکران غربزده در رأس امور کشور باشد، تولید تقویت نمیشود. این نسخه از طریق انتخابات و به دلیل ضعف آگاهی مردم در رأس امور قرار میگیرد.
چه باید کرد؟ با جهاد تبیین باید تلاش شود تا ضعف آگاهی تودههای مردم با بصیرت و آگاهی صادق جایگزین شود تا آنها اسیر سمپاشیهای دروغین جریان تحریف نشوند و نسخه روشنفکران غربزده برای اداره کشور را معتبر تلقی نکنند.
در این صورت، تقویت تولید مورد توجه قرار گرفته و جریان تحریم هم شکست میخورد؛ به تعبیر رهبر معظم انقلاب «اگر جریان تحریف شکست بخورد، جریان تحریم هم شکست میخورد.» [25]
2- الزامات و بایستههای اجرایی در تحقق ایران قوی
قانونگذاری و تعیین رفتار بر اساس شناخت مشکلات، موانع و چالشها و فرصتها و انطباق رفتار با سیاستهای کلی و تأثیر نپذیرفتن از فضای جوزدگی سیاسی و ملاحظات جناحی؛
جلوگیری از تعارض قوانین به نفع اشخاص و یا یک گروه و مجموعه خاص؛
ضرورت دوری از دوقطبیهای کاذب و توجه به مصالح کشور؛
بهرهگیری کامل از ظرفیت مراکز علمی و پژوهشی در شناخت نظام مسائل کشور و ارتباط هدفمند و هوشمندانه با جامعه نخبگان کشور؛
دوری از رقیبپنداری قوه مجریه با دیگر ساختارهای نظام؛
استفاده منطقی و مبتنی بر عقلانیت از ابزارهای نظارتی و اجرایی قوه مجریه؛
ارتباط صمیمانه و گرهگشا از مشکلات مردم، نگاه نکردن از موضع بالا به مردم و دوری از رفتار اشرافی و... ؛
رقابت سیاسی انتخاباتی غیرنهادمند و غیر مسالمتآمیز مبتنی بر حذف رقیب و ستیز بین جناحهای سیاسی کشور؛
لزوم اجرای شعارهای انتخاباتی و تأثیر تناقض شدید میان شعارها و اظهارات؛
لزوم ساخت و شکلدهی ساختارهای اجرایی کشور بر مبنای کارآیی و کارآمدی.
گفتار دوازدهم:
تأثیر و کارکرد مشارکت حداکثری
کارکرد داخلی مشارکت حداکثری
تقویت جایگاه مردم در ساختار حاکمیت دینی و کمک به تصمیمسازی بهتر و افزایش توان اجرا؛
افزایش کارآیی ساختار با مشارکت حداکثری و حضور همه سلایق در انتخابات؛
افزایش امنیت ملی با توجه به ناامید شدن جریان برانداز و تجزیهطلب و در رأس آن جریانهای هدایتکننده آنها، به ویژه سرویسهای امنیتی هدایتکننده؛
امیدزایی به واسطه افزایش مشارکت مردمی به عنوان اصل مؤثر و مورد نیاز در شرایط حاضر به عنوان پاد گفتمان جریان تحریف؛
تقویت جایگاه دولت انتخاب شده به عنوان مغز متفکر حوزه اجرایی و بازوی پشتیبان دیگر ساختارها در ایجاد رویکرد تحولی؛
تأثیر مشارکت بر اقتصاد داخلی با توجه به کاهش فشارهای بینالمللی، کاهش ریسک سرمایهگذاری و افزایش مبادلات اقتصادی؛
بیاثر شدن تاکتیکهای دشمن و جریان برانداز و تجزیهطلب در رویکردهای انتخاباتی، مانند اتهام به نظام مبنی بر مهندسی انتخابات و... ؛
تقویت فضای همگرایی در جریانهای داخلی و شکست جریانهای رادیکال و واگرا با نظام به واسطه افزایش مشارکت مردمی.
2- کارکرد و تأثیر بینالمللی مشارکت حداکثری در انتخابات
ایجاد وجهه بینالمللی برای نظام به عنوان یک نظام مردمسالار و دارای پشتوانه مردمی؛
افزایش قدرت نرم نظام در محیط بینالمللی، به ویژه در مواجهه با ملل مستضعف و کشورهای منطقه به عنوان یک نظام مبتنی بر مردمسالاری دینی؛
اجبار دشمنان به تغییر رویکرد در با مواجهه با نظام و مردم؛
تنزل نگاه به جریان برانداز و تجزیهطلب و بحران کارآمدی برای آنها در محیط بینالمللی به علت مقبولیت و جایگاه مردمی نظام؛
کاهش فشارهای بینالمللی با تغییر رویکرد دشمنان از واگرایی به همگرایی؛
افزایش توان بازدارندگی و کاهش تخاصم از سوی دشمنان میتواند زمینهساز افزایش ضریب امنیت بینالمللی و توان بازدارندگی کشور شود.
گفتار سیزدهم:
خسارات ناشی از مشارکت نکردن در انتخابات:
همانگونه که مشارکت مزایای بسیاری برای نظام و جامعه دارد، کاهش مشارکت در انتخابات نیز با آسیب هایی مواجه است. خسارات ناشی از کاهش مشارکت در انتخابات را میتوان از حیث داخلی در سه مقطع زمانی مختلف و خسارات بینالمللی دسته بندی کرد.
در یک دستهبندی کلی خسارات داخلی ناشی از کاهش مشارکت در انتخابات را میتوان در سه مقطع زمانی دستهبندی کرد:
خسارات کوتاهمدت؛
خسارات میانمدت؛
خسارات بلندمدت.
1- خسارات کوتاهمدت ناشی از مشارکت نکردن در انتخابات
ایجاد شبهه در مشروعیت انتخابات از سوی برخی جریانهای داخلی و دشمن؛
ایجاد و تقویت انگاره وجود اعتراض مدنی و اجتماعی در جامعه و نمایش آن با مشارکت نکردن در انتخابات.
2- خسارات میانمدت
خسارات اجتماعی مانند شکلگیری و تقویت حس بیاعتمادی به سازوکارهای مردمسالاری دینی و بیتفاوتی و حساسیت نداشتن نسبت به موضوعاتی، مانند سرنوشت جامعه؛
خسارات فرهنگی مانند از بین رفتن تکثر نگاهها با وجود از بین رفتن رقابت و مشارکت؛
آسیب در چرخه مطالبهگری عمومی: به معنای اینکه اگر مردمی خود را نسبت به انتخاب آینده سیاسی خود محروم کنند، دیگر در مطالبهگری از مسئولان نیز ناتوان خواهند بود؛ چرا که یکی از بدیهیات مطالبهگری، حضور در پای صندوق رأی و سپردن امور به دولت آینده به عنوان وکیل سیاسی خویش است.
3- خسارات بلندمدت
القای ناکارآمدی نظاممند و القای این موضوع که اساساً مشکلات و ناکارآمدیهای موجود، سیستمی و لاینحل است؛
القای نبود آزادی و حق اعتراض؛
شکل گیری گسست اجتماعی: به معنای اینکه اساساً مشارکت نکردن پیام دلسرد شدن را نسبت به جامعه مخابره میکند. این دلسردی به مرور به گسست اجتماعی تبدیل میشود و گروههای اجتماعی را از یکدیگر دور میکند. در واقع، انتخابات بهترین موقع است تا همه گروهها و احزاب در یک فضای سالم رقابتی میتوانند اتحاد و همدلی خود را به معرض دید عموم قرار دهند.
پیامدها و خسارات بینالمللی کاهش مشارکت
تأثیر بر دستگاه محاسباتی دشمنان و القای مردمی نبودن ساختار نظام و افزایش رویهها و رویکردهای دشمنانه؛
آسیب به قدرت نرم جمهوری اسلامی؛ به این معنا که مشارکت در انتخابات به منزله یکی از پایههای اصلی قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی در طول دوران حیات سیاسی خود عنوان میشود. قدرت نرم البته مؤلفههای دیگری نیز دارد؛ اما مشارکت در فرآیندهای سیاسی از وزن بالاتری در مقایسه با بقیه برخوردار است.
آسیب و تخریب چهره و وجهه بینالمللی جمهوری اسلامی ایران: به این معنا که نظام جمهوری اسلامی ایران در منطقه و در نظام بینالملل به منزله یک نظام دموکراتیک و مردمی شناخته میشود و در صورتی که این نظام با مشکلی همانند مشارکت نکردن در انتخابات روبهرو شود، وجهه عمومی و تصویر بینالمللی آن مخدوش میشود.
افزایش فشارهای بینالمللی: به این معنا که مشارکت نکردن در انتخابات به گونهای سبب میشود تا دشمنان تصور کنند راهبرد فشار حداکثری بر روی مردم ایران تأثیرگذار بوده است و این تحریمها و فشارهای بینالمللی بوده است که سبب شده مردم عاصی شده و توان مقاومت و روحیه جنگندگی خود را از دست بدهند و به گونهای شکست را بپذیرند. بنابراین مشارکت نکردن موجب میشود دشمنان این فشارهای سیاسی و بینالمللی را افزایش دهند.
گفتار چهاردهم:
به چه کسی رأی دهیم؟(معیارهای انتخاب اصلح)
وجوب انتخاب اصلح و کارگزار تراز در نگاه امامین انقلاب
«تعیین رئیسجمهور یکى از چیزهایى است که بر همه مسلمانهاى ایران، بر همه مکلفهاى ایران واجب است که در این امر دخالت داشته باشند. اگر دخالت نکنند و یک صدمهاى به اسلام برسد، هر یک یک ما در محکمه عدل الهى مسئول هستیم... این تکلیف آقایان است که راجع به مسائل اسلامى، که پیش مىآید، چه وکیل بخواهید تعیین کنید و چه... رئیسجمهور بخواهید تعیین کنید، باید در صحنه باشید؛ عذرى ندارید که بروید کنار بنشینید.»[26]
«این وظیفهای است الهی، وظیفهای است ملی، وظیفهای است انسانی، وظیفهای است که ما باید عمل به آن بکنیم، همهمان باید در انتخابات شرکت بکنیم.»[27]
«تکلیفى که به همه ملت متوجه است، به زن و مرد و آن کسى که به حد رأى دادن قانونى رسیده، واجب است این مسئله که در پاى صندوقهاى تعیین رئیسجمهور حاضر بشوند و رأى بدهند.»[28]
دو ویژگی ممتاز در شناخت کارگزار تراز
کارآمدی اصل اول است:
در ویژگی کارگزار تراز اولین اصل کارآمدی است. چنانچه پیامبر(ص) با وجود تکریم شخصیت بزرگی، مانند ابوذر غفاری، از دادن مسئولیت به او امتناع میفرمود. طق بیانات رهبر معظم انقلاب «حضرت به او {ابوذر} فرمود... اِنی اَراکَ ضَعیفا من جنابعالی را در مدیریت، ضعیف میبینم. خیلی آدم خوبی هستی، مجاهد فیسبیلالله، رُکگو، و آسمان بر راستگوتر از او سایه نیفکنده، زمین راستگوتر از او را بر خودش حمل نکرده؛ اینها همه به جای خود محفوظ، اما شما آدم ضعیفی هستی. فَلا تُؤَمرَن عَلی اِثنَین حالا که آدم ضعیفی هستی، مواظب باش بر دو نفر هم ریاست نکنی! یعنی پیدا است آن ضعفی هم که حضرت فرمودند، ضعف در مدیریت است؛ یعنی تو آدمی هستی که مدیریت نداری؛ اگر چنانچه بر دو نفر یا بیشتر ریاست پیدا کردی، نمیتوانی کار آنها را به سامان برسانی... وَ لا تَوَلیَن مالَ یَتیم هیچ مال یتیمی را هم شما به عهده نگیر. نه از باب اینکه احتمال این وجود دارد که خدای نکرده مثلاً ایشان دستدرازی میکند به مال یتیم. خب مقام ابیذر خیلی بالاتر از این حرفهاست، نزدیک مقام عصمت است مقام او؛ پس این احتمال در او نیست. علت اینکه میگویند تولیت مال یتیم را قبول نکن، این است که نمیتوانی حق یتیم را به او بدهی؛ دیگران میآیند دستدرازی میکنند، جنابعالی هم آدم ضعیفی هستی، تدبیر لازم را نداری و نمیتوانی. برجستگیهای نظام اسلامی و نظام ارزشهای اسلامی اینها است؛ یعنی در درجه اول، من و شما خودمان مسئولیم که ببینیم این کار را قبول بکنیم؟ نکنیم؟ میتوانیم؟ نمیتوانیم؟ این بسیار مسئله مهمی است.» [29]
پشتکار و سلامت اصل دوم
«آنچه کشور احتیاج دارد، رئیسجمهور بانشاط، مصمم، کاردان، توانا، پیگیر و با حوصله است؛ رئیسجمهوری که قدر مردم را بداند؛ با مردم صمیمی باشد؛ برای مردم مجاهدت کند؛ برای مردم کار و تلاش کند؛ ظرفیتهای کشور را آنچنان بهکار بگیرد که مردم بتوانند از این ظرفیتها در همهجا بهرهمند شوند؛ رئیسجمهوری که اعماق کشور و روستاهای دورافتاده برای او با تهران تفاوتی نداشته باشد؛ حق مردم شهرهای بزرگ و کوچک در نظر او یکسان باشد؛ بتواند برای رفع تبعیض و پُر کردن شکاف میان ثروتمندان و فقرا تلاش و کار کند؛ رئیسجمهوری شجاع، با تدبیر و مؤمن به هدفهای انقلاب و نظام باشد.»[30]
راههای انتخاب اصلح
بررسی شخصی: «محاسبه کنیم، تحقیق کنیم، بررسی کنیم و معیارها را ملاحظه نماییم، تا بتوانیم به خداوند پاسخ دهیم. »[31]
استفسار از دیگران: «اگر انسان نمیتواند، از اشخاصی که مورد اعتماد هستند، از کسانی که انسان میتواند در مسائل مهم در مسائلی که باید به خدا جواب داد به آنها اعتماد کند، استفسار نماید؛ اشکالی هم ندارد.» [32]
اعتماد به لیستها: «خود بنده هم وقتی این فهرستها را میآورند که بیایم رأی بدهم، بعضی از آدمهای این فهرستها را نمیشناسم، اما اعتماد میکنم به آن کسانی که [اینها را] معرفی کردهاند، و نگاه میکنم ببینم آن کسانی که این فهرست را معرفی کردهاند چه کسانی هستند؛ اگر دیدم اینها آدمهای متدین و مؤمن و انقلابیای هستند، به حرفشان اعتماد میکنم و به [فهرست] آنها رأی میدهم؛ اگر دیدم نه، کسانی که این فهرست را دادهاند کسانی هستند که به مسائل انقلاب، به مسائل دین، به مسائل استقلال کشور خیلی اهمیتی نمیدهند، دلشان دنبال حرف آمریکا و غیرآمریکا است، به حرفشان اعتماد نمیکنم.»[33]
بایدهای یک گزینه اصلح
تقوا داشته باشد: اولین شرط تقواست: «ان اکرمکم عنداللَه اتقاکم.»[34]
شجاع، مؤمن و انقلابی: «اگر نگوییم شجاعترین و مؤمنترین و انقلابیترین؛ لااقل در سطح این توده عظیم مردم که این گونه از خود درخشش نشان میدهند، باشد.»[35]
شناخت اولویتهای نظام: «باید دارای فهم و درک سیاسی باشد و مسائل کشور را بفهمد؛ هم مسائل خارجی و توطئههای دشمنان را و هم مسائل داخلی و نیازهای مردم و اولویتهای کشور را. اینطور نباشد که بدون رعایت اولویتها، مسئلهای را مطرح کنند، شعاری بدهند و برای ملت و دولت مشکل درست کنند.»[36]
طرفدار محرومان: «دیگر اینکه باید طرفدار محرومین باشد؛ بداند که در کشور محرومیت هست و سعی و همت او باشد که رفع محرومیت کند. باید ضد فساد هم باشد و با فساد مالی و اقتصادی بهشدت و بهجد، از بُندندان و نه به لفظ، مخالف باشد، تا با فساد مبارزه کند. البته توانمند، با اخلاص و عالِم هم باشد.»[37]
داشتن دغدغه ارزشی و انقلابی: «دنبال آدمهای مؤمن و شجاع و انقلابی و کسانی که بتوانند قدرت این ملت را که در سایه ارزشهای انقلابی است حفظ کنند، باشید. کسانی که وقتی قوانینی میگذارند و موضعی میگیرند و نطقی میکنند، همه در این جهت باشد... آن کسی که بفهمد امام چه میگفت، چه میخواست و چرا میخروشید.»[38]
سست عنصر نباشد: «آن کسی که اسلام را نمیپسندد و مقررات اسلامی را قبول نمیکند و برای خاطر دل بیگانگان و خوشامد دیگران، به انقلاب و ارزشهای انقلابی اهانت میکند و یا به خاطر ترس از دیگران، به جای اینکه به ملت گرایش نشان دهد، به دشمن گرایش نشان میدهد و آن کسی که تقوای لازم را ندارد و اهل معنویات نیست و اهل دنیاست و فقط برای نام و نشان و استفاده شخصی، این مسئولیت را میخواهد، او لایق و شایسته این کار نیست.»[39] «همچنین باید در مقابل توپ و تشر این و آن خارجی، داخلی، زورگویان، قدرتمداران شجاع باشد و دل خود را نبازد. کسی که دل خود را در مقابل توپ و تشر باخت، دستش هم برای امضا میلغزد؛ پایش هم برای جلو رفتن میلرزد؛ نمیشود به او اعتماد کرد.»[40]
[1]. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با استادان و دانشجویان قزوین، 26/۹/1382.
[2]. نهجالبلاغه، خطبه 27.
[3]. صحیفه امام(ره)، ج18، ص 381.
[4]. امام خمینی(ره)، 11/4/1360.
[5]. بیانات در دیدار با دستاندرکاران برگزاری انتخابات، 30/10/۱۳۹۴.
[6]. بیانات در دیدار مردم کرمان، 11/2/1384.
[7]. همان.
[8]. بیانات در دیدار دستاندرکاران برگزاری انتخابات، 30/10/۱۳۹۴.
[9]. صحیفه امام(ره)، ج18، ص 196.
[10]. بیانات در دیدار مردم کرمان، 11/2/1384.
[11]. همان.
[12]. سخنرانی تلویزیونی رهبر معظم انقلاب در آستانه انتخابات، 26/۳/1400.
[13]. بیانات در دیدار متصدیان برگزاری انتخابات، 30/10/۱۳۹۴.
[14]. همان.
[15]. سخنرانی تلویزیونی رهبر معظم انقلاب در آستانه انتخابات، 26/۳/1400.
[16] . بیانات در دانشگاه امام حسین(ع)، ۶/۳/1392.
[17] . همان.
[18] . مصاحبه با خبرنگار صدا و سیما پس از شرکت در انتخابات ریاستجمهوری، 27/۳/1384.
[19] . بیانات در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت، ۸/۶/1401.
[20]. https://farsi. khamenei. ir/speech-content?id=4821
[21]. https://www. isna. ir/news/1403012714901/%
[22]. https://shahraranews. ir/fa/news/222878/
[23]. https://www. shana. ir/news/639359/
[24]. بیانات در حرم مطهر رضوی، ۱/۱/1393.
[25] - بیانات در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت عید قربان، 10/۵/1399.
[26] . بیانات امام راحل(ره) در تاریخ 10/۴/1360.
[27]. صحیفه امام، ج18، ص 381.
[28]. امام خمینی(ره)، 11/4/1360.
[29] . بیانات رهبر معظم انقلاب در درس خارج فقه، 10/۹/1398.
[30] . بیانات در دیدار مردم کرمان، 11/۲/1384.
[31] . بیانات در دیدار کارگزاران حج، 26/11/1378.
[32] . همان.
[33] . بیانات در دیدار مردم قم، 19/10/1394.
[34] . بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم قم در آستانه سالروز قیام ۱۹ دی، 18/10/1382.
[35] . بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبههای نماز عید فطر، ۱/12/1374.
[36] . بیانات رهبر معظم انقلاب در خطبههای نماز جمعه تهران، ۷/10/1371.
[37]. همان.
[38] . بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبههای نماز عید فطر، ۱/12/1374.
[39] . همان.
[40] . بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، 13/11/1378.